ชุมนุมเพลงตับเรื่องพระลอ
woraphon:
:TCL_001:
บทร้องเพลงตับลาวเจริญศรี (ต่อ)
ลาวครวญ
(เนื้อหาเรื่องพระลอตอนนี้ตับลาวเจริญศรีละไปบ้าง กล่าวคือหลังจากที่พระลอยกพลออกจากเมืองแล้ว ได้หวนระลึกถึงนางบุญเหลือพระมารดาที่จากมาโดยไม่ได้ร่ำลา (เพลงลาวครวญ) หลังจากนั้นพระลอจึงเสี่ยงน้ำในแม่น้ำกาหลงเพื่อดูว่าไปครั้งนี้จะปลอดภัยหรือไม่ ปรากฏว่าผลการเสี่ยงนี้ทำให้เห็นลางว่าจะมีปัญหา (ชมละครเรื่องพระลอตอนเสี่ยงน้ำของกรมศิลปากรได้ที่ http://www.youtube.com/watch?v=yLLqRwAJACs)
โอ้พระชนนีศรีแมนสรวง จะโศกทรวงเสียวรู้สึกระลึกถึง
ไหนทุกข์ถึงบิตุรงค์ทรงรำพึง ไหนโศกซึ้งถึงตูผู้หทัย
ร้อยชู้หรือจะสู้เนื้อเมียตน เมียร้อยคนหรือจะสู้พระแม่ได้
พระแม่อยู่เยือกเย็นไม่เห็นใคร หรือกลับไปสู่นครก่อนจะดี
พี่เลี้ยงตรองพลางสนองพระดำรัส เห็นชอบชัดเชิญคืนบุรีศรี
เฉลิมกรุงบำรุงประชาชี เป็นที่เกษมสุขสืบไป
โอ้บพิตรยิ่งคิดยิ่งขัดข้อน ครั้นจะจรหรือก็ห่วงนครใหญ่
ครั้นจะคืนก็เกรงคนไยไพ ว่าท่านไท้คร้านขลาดประดาษชาย
นายแก้วนายขวัญชั้นเสนอ ใครจะเพ้อครหาว่าเสียหาย
หรือไปหน่อยจึงค่อยเอื้อนอุบาย หมดฉินยินร้ายทุกท่าทาง
จำตูจะเสี่ยงน้ำลองดู ผิว่าตูรอดฤทธิ์ผีสาง
น้ำใสจงไหลอยู่คว้างคว้าง ตูอับปางน้ำเฉนียนจงเวียนวน
ฟังเพลงตับลาวเจริญศรี จากวงเครื่องสายไทยผสมออร์แกน อาจารย์เจริญใจ สุนทรวาทิน ขับร้อง
ตอนที่ ๕ เพลงลาวครวญ http://www.youtube.com/watch?v=BJXjDS8KYgk
ลองฟังเพลงลาวครวญที่อาจารย์ณัฐวิภา มูลธรรมเกณฑ์ ขับร้อง http://www.youtube.com/watch?v=jzR-KhzLziA
หมายเหตุ
เพลงลาวครวญนับได้ว่าเป็นเพลงไทยเดิมที่โด่งดังเพลงหนึ่ง เนื้อร้องมีคุณค่า มีความหมายดียิ่ง ร้องง่าย ไม่มีเอื้อน จึงมีการดัดแปลงทำนองเป็นเพลงไทยสากลหลายเพลง ลองฟังเพลง “มนต์สวาท” วินัย จุลละบุษปะ ขับร้อง แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ หรือเพลง “แม่ยอดรัก” วินัย พันธุรักษ์ ขับร้อง แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ เปรียบเทียบกับทำนองดูกับทำนองลาวครวญ
:TCL_004:
woraphon:
:TCL_001:
บทร้องเพลงตับลาวเจริญศรี (ต่อ)
ลาวกระแซ
(ตับลาวเจริญศรีเริ่มเพลงสุดท้ายคือลาวกระแซ ตอนที่พระลอกลับจากการเสี่ยงน้ำแล้ว)
ฝืนฤดีจรลีจากถิ่นท่า ผลัดภูษาเสด็จกลับพลับพลาหลวง
เมี้ยนมิดปิดยุบลคนทั้งปวง มิให้ล่วงรู้เรื่องเคืองวิญญา
พระคิดปิดโศกวิโยคไว้ มิให้ใครวุ่นพะวังกังขา
แสร้งสำรวลสรวลเล่นเจรจา กับพี่เลี้ยงเสนาและไพร่นาย
ฟังเพลงตับลาวเจริญศรี จากวงเครื่องสายไทยผสมออร์แกน อาจารย์เจริญใจ สุนทรวาทิน ขับร้อง
ตอนที่ ๖ เพลงลาวกระแซ http://www.youtube.com/watch?v=A0v_gmulLoU
หมายเหตุ เพลงลาวกระแซก็มีความไพเราะจับใจ แต่ยังไม่ปรากฏข้อมูลว่ามีการนำเอาทำนองลาวกระแซไปดัดแปลงเป็นเพลงไทยสากลบ้างหรือไม่
:TCL_004:
woraphon:
:TCL_001:
ตับเรื่องพระลอ สำนวนที่ ๒
ตับพระลอสำนวนที่ ๒ นั้น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงพระนิพนธ์ตับเรื่องตาโบลวิวอง (Tableaux Vivants) ขึ้นถวายสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ เนื้อหาประกอบด้วยตับย่อย ๆ ๘ ตับ โดยตับเรื่องพระลอเป็นตับลำดับที่ ๗ ทรงนำวรรณคดีเรื่องพระลอของเก่า ตอนปู่เจ้าสั่งให้ไก่แก้วไปล่อพระลอ และพระลอก็หลงตามไก่ปู่เจ้า มาทรงพระนิพนธ์บทร้องเมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๗ แล้วให้วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์บรรเลงและขับร้อง ใช้ประกอบการแสดงภาพนิ่ง โดยผู้แสดงแต่งตัวตามเนื้อเรื่อง แสดงอยู่ในท่านิ่งเหมือนหุ่น ซึ่งเรียกการแสดงนี้ว่า "ตาโบลวิวอง (Tableaux Vivants)"
เกริ่น
ปู่กระสันถึงไก่ในไพรพฤกษ์ ปู่รำลึกถึงไก่ไก่ก็มา
บ่รู้กี่คณากี่หมู่ ปู่เลือกไก่ตัวงาม ทรงสามวัยสามแรง
ลาวจ้อย (หรือสร้อยแสงแดง)
สร้อยแสงแดงพระพราย ขนเขียวลายระยับ
ปีกสลับเบญจรงค์ เลื่อมลายหงสะบาท
ขอบตาชาดพระพริ้ง สิงคลิ้งหงอนพรายพรรณ
ขันขานเสียงเอาใจ เดือยงอนใสสีระรอง
สองเท้าเทียมนพมาศ เพียงฉลุชาดทารง
ปู่ก็ใช้ให้ผีลง ผีก็ลงแก่ไก่
ไก่แก้วไซร้บ่มิกลัว ขุกผกหัวองอาจ
ผาดผันตีปีกป้อง ร้องเรื่อยเฉื่อยฉาดฉาน
เสียงขันขานแจ้วแจ้ว ปู่สั่งแล้วทุกประการ
มินานผาดโผนผยอง ลงโดยคลองบหึง
ครั้นถับถึงพระเรืองลอ ยกคอขันขานร้อง
ตีปีกป้องขันเรื่อย เจื้อยไจ้ไจ้
แล้วไซ้ปีกไซ้หาง โฉมสำอางสำอาด
ท้าว ธ ผาดเห็นไก่ตระการ ภูบาลบานหฤทัย
เกริ่น
งามพอใจพอตา มิทันทาธารธำรง
ทรงมกุฎภูษาสรรพ จับพิชัยอาวุธราชพล
ลาวเจ้าสู
บัดดล ธ รุกไล่ หวังได้ไก่ตัวงาม
ยกทัพตามจอมราช ครั้นคลาดไก่อยู่ท่า
เห็น ธ ช้าไก่ขันเรียก ไก่กะเหวียกตาดู
ครั้นภูธรจะทัน ไก่ค่อยผันค่อยผาย
ระร่ายรายตีนเดิน ดำเนินหงส์ยกย่าง
ครั้นเห็นห่างไก่หยุด ครั้นจะสุดแดนป่า
ครั้นจะผ่าแดนบ้าน ไก่ทำคร้านมารยา
เห็นไก่ช้า ธ ก็สาว ไก่เหินหาวหายเนตร
ภูเบศร์ดูอับทิศ บพิตรคิดพระองค์
เกริ่น
โอ้กูมาหลงแก่ไก่ ไก่ผีไขว่เอากู
ท้าวเหลียวดูพี่เลี้ยง สองพี่กล่าวคำเกลี้ยง ถี่ถ้วนทั้งมวล
(ปี่พาทย์ทำเพลงลาวเชียงใหม่)
ฟังตับเรื่องพระลอ สำนวนที่ ๒ (กรมพระยานริศฯ) บรรเลงโดยกรมศิลปากร กัญญา โรหิตาจล และคณะ ขับร้อง http://www.youtube.com/watch?v=jy_FPvHC6Pc
:TCL_004:
woraphon:
ตับเรื่องพระลอ สำนวนที่ ๒ (ต่อ)
เพลงในตับนี้มีเพลงลาวจ้อย (หรือสร้อยแสงแดง) ที่เป็นที่รู้จักกันทั่วไป มีการดัดแปลงทำนองเป็นเพลงไทยสากลหลายเพลง ลองฟังเพลงไก่ฟ้า ชาญ เย็นแข แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ เพลงหงส์ปีกหัก สุรพล สมบัติเจริญ แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ เพลงบัวยั่วภมร ไชยา-แอน มิตรชัย แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ เพื่อเปรียบเทียบทำนองดู
ส่วนเพลงลาวเจ้าสู (หรือเจ้าชู้ หรือลาวเจ้าซู) ก็มีทำนองไพเราะเพราะพริ้ง มีการดัดแปลงทำนองลาวเจ้าสูเป็นเพลงไทยสากล ๔-๕ เพลง ซึ่งไม่มากนัก แต่ค่อนข้างมีชื่อเสียง เช่นเพลงเพ้อรัก (หรือวอนรัก) เพลงหวงรัก ลองฟังเพลงเพ้อรัก สุเทพ วงศ์กำแหง-สวลี ผกาพันธ์ แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ เพลงหวงรัก ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์ ขับร้อง แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ เพื่อเปรียบเทียบทำนองกับเพลงลาวเจ้าสู
:TCL_004:
woraphon:
:TCL_001:
ตับพระลอสำนวนที่ ๓
ตับพระลอสำนวนที่ ๓ ปรับปรุงจากการแสดงตอนหนึ่งในเรื่องพระลอ ที่มีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ซึ่งต่อมาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ได้ทรงนำโครงเรื่องมานิพนธ์เป็นบทละครพันทาง และเจ้าจอมมารดาเขียนในรัชกาลที่ ๔ เป็นผู้ประดิษฐ์ท่ารำ โดยนำท่าฟ้อนของภาคเหนือมาผสมกับท่ารำของละครหลวงได้อย่างสวยงาม เริ่มเหตุการณ์ตอนที่ปู่เจ้าสมิงพรายให้ไก่มนตร์มาหลอกล่อพระลอไปพบพระเพื่อนพระแพงเหมือนกัน กับสำนวนที่ ๒
ร้องร่าย
มาจะกล่าวบทไป ถึงปู่เจ้าจอมเทวะสิงขร
สงสารเพื่อนแพงน้องสองบังอร เฝ้าอาวรณ์หวั่นคะนึงถึงพระลอ
ให้นางโรยนางรื่นขึ้นมาเร้า จำจะเอาไก่งามไปตามล่อ
ให้รีบมาเหมือนหวังไม่รั้งรอ จะได้พอใจปองสองอนงค์
ตริพลางทางปู่ยุรยาตร จากแท่นทิพวาสเรืองระหง
งามเฉกวชิรราชอาจอง เสด็จลงหน้าฉานธารเทวา
ร้องเกริ่น
ปู่กระสันถึงไก่ในไพรพฤกษ์ ปู่รำลึกถึงไก่ไก่ก็มา
บ่ฮู้กี่คณากี่หมู่ ปู่เลือกได้ไก่ตัวงาม ทรงสามวัยสามแรง
ลาวจ้อย (หรือสร้อยแสงแดง)
สร้อยแสงแดงพระพราย ขนเขียวลายระยับ ปีกสลับเบญจรงค์ เลื่อมลายยงหงสบาท
ขอบตาชาดพระพริ้ง สิงคลิ้งหงอนพรายพรรณ ขานขันเสียงเอาใจ เดือยอ่อนใสสีลำยอง
สองเท้าเทียมนพมาศ ปานฉลุชาดทารงค์ ปู่ก็ใช้ให้ผีลง ผีก็ลงแก่ไก่
ไก่แก้วไซร้บ่มิกลัว ขุกผกหัวองอาจ ผาดผันตีปีกป้อง ร้องเรื่อยเฉื่อยฉาดฉาน
เสียงขันขานแจ้วแจ้ว ปู่สั่งแล้วทุกประการ บ่มินานผาดโผนผยอง โลดลำพองคะนองบ่หึง
มุ่งถับถึงพระเรืองลอ ยกคอขานขันร้อง ตีปีกป้องผายผัน ขันเรื่อยเจื้อยไจ้ไจ้
แล้วไซ้ปีกไซ้หาง โฉมสำอางสำอาด กรีดปีกวาดเวียนเย้า คอยล่อพระลอเจ้า จักต้องดำเนินแลนา
เชิดจีน
ไก่เอยไก่แก้ว กล้าแกล้วกายสิทธิ์ฤทธิ์ผีสิง
เลี้ยวล่อลอราชฉลาดจริง เพราพริ้งหงอนสร้อยสวยสะอาง
ทำทีแล่นถลาให้คว้าเหมาะ ย่างเหยาะกรีดปีกไซร้หาง
ครั้นพระลอไล่กระชั้นกั้นกาง ไก่ขวัญหันห่างราชา
ขันเจื้อยเฉื่อยก้องห้องวนา ทำท่าเยาะเย้ยภูมี
ฟังตับพระลอ บรรเลงและขับร้องโดยวงปี่พาทย์ไม้นวมคณะดุริยพันธุ์ http://www.youtube.com/watch?v=eu2IqUv4AcM
:TCL_004:
นำร่อง
[0] ดัชนีข้อความ
[#] หน้าถัดไป
[*] หน้าที่แล้ว