เพลงต้นวรเชษฐ์หรือเพลงต้นบรเทศเพลงต้นวรเชษฐ์ (ซึ่งเป็นที่รู้จักกันมากกว่าชื่อต้นบรเทศ) เป็นเพลงอัตราจังหวะสองชั้นและชั้นเดียว ทำนองเพลงของเก่า สมัยอยุธยา รวมอยู่ในเพลงประเภทสองไม้และเพลงเร็วเรื่องเต่ากินผักบุ้ง ต่อมาหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) นำเอาทำนองต้นบรเทศมาแต่งเป็น ๓ ชั้น และตั้งชื่อใหม่ว่าเพลงชมแสงจันทร์ อีกทางหนึ่งแต่งเป็นเพลงชมแสงทอง ๓ ชั้น (หรือเพลงอรุณไขแสง หรือเพลงชมแสงจันทร์ทางเจ้าชู้)
"วรเชษฐ์" มีที่มาอย่างไรไม่รู้ แต่ "บรเทศ" สันนิษฐานว่าคือคำว่า "ประเทศ" นั่นเอง ในที่นี้น่าจะหมายถึงคนต่างประเทศ มากกว่า "ประเทศ" เพราะสมัยอยุธยายังไม่มีประเทศ มีแต่ "ราชอาณาจักร แคว้น เมือง" ยังไม่มี "รัฐ ชาติ ประเทศ" ชวนให้คิดต่อไปว่าเพลงนี้น่าจะมีต้นเค้ามาจากแขกเทศ (ชาวตะวันออกกลาง) ก็ได้ อย่างไรก็ดี เป็นเพียงการสันนิษฐานไปตามรูปศัพท์ มิใช่ข้อยุติแต่ประการใด ภายหลังนิยมเรียกกันว่า "ต้นวรเชษฐ์" มากขึ้น "วรเชษฐ์" แปลได้ว่าพี่ชายที่กล้าหาญหรือพี่ชายที่ประเสริฐ ยิ่งไม่สามารถเดาความเป็นมาได้เลย
เพลงต้นวรเชษฐ์ ๒ ชั้น มีความไพเราะน่าฟังมาก จึงนิยมบรรเลงและขับร้องเป็นการทั่วไป และนำไปเป็นเพลงระบำรำฟ้อนด้วย
ฟังเพลงต้นบรเทศ วงบ้านครูเก่ง
http://www.youtube.com/watch?v=oLuGAqa6NYMฟังเพลงต้นบรเทศ วงดุริยางค์กรมศิลปากร
http://www.oknation.net/blog/print.php?id=56241ชมระบำต้นวรเชษฐ์
http://www.youtube.com/watch?v=pHEyWqcxRiQ 
