รู้จัก Nick Drake ไหมครับ

[tanay2507]

Nick Drake

    Nick Drake เริ่มสนใจในดนตรีตั้งแต่เรียนอยู่ในโรงเรียน เรื่อยมาจนถึงขณะที่เรียนอยู่มหาวิทยาลัย อาจารย์เขามักจะบอกว่า เขาเป็นคนฉลาด แต่ไม่ค่อยกระตือรือร้น ไม่มีกะจิตกะใจจะเรียน เขาเป็นคนที่มีอะไรบางอย่างในตัวทำให้ดูลึกลับ ไม่ค่อยชอบสร้างสัมพันธ์หรือหาเพื่อนใหม่ เขามักจะขลุกอยู่กับกลุ่มเพื่อนเก่า หรือไม่ก็เพื่อนที่เล่นดนตรีด้วยกัน

     ในเวลาต่อมา Drake ก็ได้ให้ความสนใจกับดนตรี Folk ทั้งของอังกฤษและอเมริกันเป็นพิเศษ ช่วงที่เขาเรียนอยู่ที่เคมบริดจ์และพักอาศัยอยู่กับพี่สาวนั้น เขาได้ออกตระเวนเล่น support วงอื่นๆ ตาม คลับ บาร์ ไม่ก็ร้านกาแฟแถวๆ นั้น จนกระทั่งวันหนึ่งขณะกำลังเล่นอยู่ที่ The Roundhouse เขาก็ได้ทำให้ Ashley Hutching มือเบสแห่งวง Fairport Convention รู้สึกประทับใจ และแนะนำเขาให้กับโปรดิวเซอร์ที่ชื่อ Joe Boyd ซึ่งต่อมาพวกเขาก็ได้ทำงานร่วมกัน จนมีผลงานออกมาในชื่อ Five Leaves Left ซึ่งได้รับคำชมจากนักวิจารณ์บางส่วน แต่ทำได้ไม่ดีนักในแง่ของยอดขายและความนิยม

       หลังจากนั้น Nick Drake จึงได้ออกจากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์กลางคัน ตัดสินใจแน่วแน่ว่าจะออกเดินทาง เพื่อที่จะได้ทำในสิ่งที่เขารัก

        ชายหนุ่มลุกตื่นขึ้นเมื่อแสงจากหน้าต่างลอดเข้ามาแยงตา เขาพบว่าตัวเองกำลังนอนอยู่บนพื้นห้องของเพื่อนคนหนึ่ง ได้สติแล้วก็ลุกขึ้นคว้ากีต้าร์ที่วางพิงอยู่มานั่งแต่งเพลงต่อ มองดูจานอาหารเช้าง่ายๆ วางเย็นชืดอยู่บนโต๊ะ กระดาษเขียนโน้ตและเนื้อเพลงวางกระจัดกระจาย มีที่เขี่ยบุหรี่ว่างเปล่าวางทับอยู่ เมื่อคืนนี้กำลังจะพูดถึงอะไรนะ ยุคของเพลงประท้วงที่โหมพัดได้แผ่วเบาจืดจางลงเรื่อยๆ พร้อมกับจิตวิญญาณที่อ่อนแรงของเหล่าบุปผาชน

       บางคนในเวลานี้สนเพียงแค่จะหากัญชาจากที่ไหนได้เท่านั้น ดอกไม้ที่ทัดหูกลายเป็นแฟชั่น การต่อสู้แปรเปลี่ยนเป็นการหลบลี้สู่โลกส่วนตัว ขณะที่เขากำลังนั่งเกากีต้าร์ค้นหาแรงบันดาลใจอยู่นั้นเอง แสงที่ลอดผ่านผ้าม่านฝุ่นจับเข้ามาได้ดึงให้เขานึกถึงข่าวพยากรณ์อากาศเมื่อ คืน ผู้สื่อข่าวพูดออกเสียงคำว่า Brighter Later ซึ่งแปลว่า “สว่างไสวในกาลต่อมา” แต่เขาได้ยินเป็น Bryter Layter และด้วยแรงผลักดันบางอย่างจากคำๆ นี้ เขาก็วางกีต้าร์ลง ลุกขึ้นออกไปเดินข้างนอก

     เขาพาร่างสูงๆ ของตัวเองย่ำไปตามทางเท้า แสงแดดและสรรพเสียงจากโลกภายนอกน่าจะทำให้พลังสร้างสรรค์ของเขากลับมาบ้าง พลันเขาสะดุดตากับเด็กชายซอมซ่อคนหนึ่งที่กำลังยืนพิงกำแพงอยู่ มือข้างหนึ่งกำลังเดาะลูกบอลสีซีดเก่าลงพื้นซ้ำๆ มืออีกข้างกำซองหมากฝรั่งที่เขากำลังเคี้ยวอยู่ในปาก กำเอาไว้แน่นราวเป็นของมีค่าหายาก

        “โจอี้...” ชายหนุ่มได้แค่เอ่ยออกมาเบาๆ ไม่กล้าที่จะเรียกออกไป จะด้วยความขี้อายหรืออะไรก็ตามแต่ เขาค่อยๆ เดินเลี่ยงผ่านเด็กชายไปอย่างเงียบๆ “คุณไม่สนใจผมหรอก ใช่ไหมฮะ” เสียงของเด็กชายแว่วออกมา ชายหนุ่มหันกลับไป พบแค่เพียงเศษกระดาษห่อหมากฝรั่งแบนๆ อยู่บนพื้น กับลูกบอลที่ค่อยๆ กลิ้งลงจากทางเท้าไป

       เขาเดินตามลูกบอลนั้นไปเรื่อยๆ ... จนกระทั่งไปหยุดอยู่ที่หน้าห้องอาหารแห่งหนึ่ง ซึ่งเป็นห้องอาหารในแบบที่เป็นทั้งร้านกาแฟและบาร์เหล้าไปในตัว เสียงดนตรี Jazz ที่ เขาไม่รู้จักดังมาจากตู้เพลง หญิงสาวแต่งตัวประณีตคนหนึ่งเชื้อชวนให้เขาให้เขามานั่งร่วมโต๊ะ ชายหนุ่มประหม่า เขาเดินไปที่โต๊ะนั่นอย่างไม่ค่อยแน่ใจ “ทำไมคุณดูหน้าหมองๆ จังคุณแวนโก๊ะ” หญิงสาวเอ่ยทักเมื่อชายหนุ่มนั่งลงเป็นที่เรียบร้อย

         ความรู้สึกคุ้นเคยบางอย่างทำให้เขาเอ่ยถามเบา ๆ ออกไป “เจน?” หญิงสาวพยักหน้ารับพลางยกแก้วขึ้นจิบด้วยท่าทีนุ่มนวล ได้กลิ่นแอลกอฮอลจางๆ จากเครื่องดื่มนั้น เมื่อเขาคลายความประหม่าลง ก็ได้พูดคุยกันถึงเรื่องดนตรีกับเธออย่างออกรส

         ชายหนุ่มเดินออกมาจากร้าน รู้สึกว่าพลังสร้างสรรค์ได้กลับคืนมา ว่าจะเดินทอดน่องต่อที่จัตุรัสกลางเมืองอีกสักระยะแล้วค่อยกลับไปแต่งเพลง หลังจากนั้นค่อยเตรียมตัวไปเล่นที่ผับต่อ เสียงหินกระทบกระป๋องดังมาจากที่ใดสักแห่งใกล้ๆ เขาเห็นเด็กชายโจอี้ยืนอยู่ฝั่งตรงข้ามของถนน กำลังเขย่ากระป๋องที่มีหินอยู่ข้างใน

         จังหวะเดียวกับที่ของเสียงนาฬิกาประจำเมืองนี้ตีบอกเวลา...

[tanay2507]

       อัลบั้มที่สองของ Nick Drake คือ Bryter Layter ยังคงทำร่วมกับวง Fairport Convention และโปรดิวเซอร์คนเดิม เป็นผลงานที่มีทั้งกลิ่น Jazz และสรรพสำเนียงของ Baroque Pop ภายใต้ดนตรี Folk อันนุ่มนวล

      จริงๆ แล้ว Nick Drake เป็น คนมีพรสวรรค์ ทั้งด้านฝีมือทางดนตรีและการแต่งเพลง แต่ละเพลงของเขามีเสน่ห์ เต็มไปด้วยกลิ่นอายหลากหลาย เรียบง่ายแต่ลุ่มลึก กระนั้นก็ตามโอกาสของแต่ละคนไม่เท่ากัน

        อัลบั้มที่สองแม้จะยังคงได้รับการตอบรับที่ดีจากนักวิจารณ์ แต่ทางด้านยอดขายยังทำได้ไม่ดีอยู่เหมือนเดิม ทำให้ Nick Drake เริ่มรู้สึกผิดหวัง หมดศรัทธากับวงการดนตรี ในวงการอุตสาหกรรมดนตรีนั้น สิ่งหนึ่งที่จะช่วยในการขายอัลบั้มได้ คือการออกงานแสดงสดซึ่งจะทำให้ศิลปินเป็นที่รู้จัก แต่เนื่องด้วย Nick Drake เป็น คนขี้อายและกดดันได้ง่าย ทำให้การแสดงสดไม่ประสบผลสำเร็จนัก เขาถึงขั้นต้องแอบใช้ยาระงับประสาท ทั้งที่เขาเองก็ไม่เต็มใจจะใช้มันนัก

      ชายหนุ่มเดินไปตามทางมืดหม่น แสงจัดจ้าจากผับบาร์เป็นแค่แสงรบกวนสำหรับเขา เขาเร่งกลับไปยังที่พัก กลับไปกลืนยาสักสองเม็ด ล้มลงนอน ลืมทุกสิ่งทุกอย่าง พลันมีเสียงฝีเท้าตามมาข้างหลังทำให้เขาเร่งความเร็วขึ้น มือของเจ้าของเสียงฝีเท้านั้นเอื้อมมาแตะบ่าเขาได้ทัน “วันนี้คุณเล่นได้ดีมาก” คนที่เอ่ยชมเขาคือหญิงมีอายุผู้หนึ่ง ผู้ที่ชายหนุ่มคุ้นเคยดี

     “...คนอื่นอาจไม่รู้สึก แต่ฉันรู้สึกได้ ถึงมนตร์ขลังในเพลงของคุณ” ชายหนุ่มไม่กล้ามองเข้าไปในดวงตาของหญิงผู้นี้ แต่เขารับรู้ได้ว่าสิ่งที่เธอพูดนั้นไม่ได้เพียงโกหกเพื่อให้กำลังใจ เธอผู้นี้...เจน พูดออกมาจากใจจริง กระนั้นก็ตาม ในคืนนี้...อะไรบางอย่างในตัวชายหนุ่มบอกให้รีบหนีเธอไป “เมื่อก่อนผมก็เคยชอบเรื่องมนตร์ขลัง ความมหัศจรรย์ แต่ในตอนนี้ ผมไม่เชื่อมันอีกแล้ว”

      เขาทิ้งคำพูดเย็นชาไว้เบื้องหลัง เข้ามาถึงที่พักแล้วล็อกประตูลง ปิดกั้นตัวเองจากโลกภายนอก เขาเดินไปคว้ากีต้าร์มายืนดีดตรงหน้าต่าง เหม่อมองพระจันทร์

      พระจันทร์คืนนี้เป็นสีชมพูอีกแล้ว คืนใดก็ตามที่มันเป็นสีชมพู คืนนั้นเขาจะนอนไม่หลับ เขาวางกีตาร์ลงหยิบแผ่นเสียงขึ้นมาเปิด ไม่นานนักก็มีเสียงเคาะประตูดังมา มันไม่ใช่เสียงเคาะของคน เขาถึงรู้ว่ามันกำลังมาหาเขาอีกแล้ว เสียงเคาะเหมือนเกาประตูยังคงส่งเสียงแกรกๆ เขาไม่มีทางเลือกนอกจากจะเดินไปเปิดเท่านั้น เป็นเช่นที่เขาคาด หมาดำตัวหนึ่งยืนกลมกลืนไปกับความมืดอยู่ห่างเขาเพียงธรณีประตู มันนั่งนิ่งมองจ้องชายหนุ่มด้วยนัยน์ตาสีดำทะมึน จนกระทั่งเขาปิดประตูลงช้าๆ หวังว่ามันจะหายไป กลับไปยังที่ที่มันมา เขาเดินงุ่นง่านมาทิ้งตัวนั่งลงบนเตียง คราวนี้ได้ยินเสียงลากอะไรบางอย่างดังมา เขาเดินไปดูที่หน้าต่าง สิ่งที่เขาเห็นคือเด็กชายโจอี้กำลังเดินลากรถของเล่นพลาสติกมาหยุดมองเขา ด้วยสีหน้าที่ทอดอาลัย ชายหนุ่มผลุนผลันคว้าขวดยามากรอกเข้าปาก ลูบหน้าตัวเองแล้วมองออกไปนอกหน้าต่างอีกครั้ง คราวนี้เขามองไม่เห็นเด็กชายโจอี้อีกแล้ว มีเพียงภาพกองทหารเดินแห่ขบวนผ่านหน้าเขาไปเท่านั้น*

        ก่อนที่จะทำอัลบั้ม Pink Moon นั้น Nick Drake เริ่ม ทำตัวเหินห่างจากครอบครัว เพื่อนฝูง รู้สึกกดดันในจิตใจและจมจ่อมอยู่กับตัวเอง ไม่มีใครรู้ได้ว่าในความมืดก้นบึ้งของจิตใจเขามีอะไรอยู่ จนกระทั่งคืนหนึ่ง Drake ได้นัด John Wood ผู้เป็น Sound Engineer ของ เขาไว้ว่าอยากจะอัดอัลบั้มต่อไป เขาเข้ามาในตอนเที่ยงคืน และทำเช่นที่เขาได้เคยบอกไว้ว่า อัลบั้มนี้จะมีเพียงเขากับกีต้าร์เท่านั้น จึงไม่มีวง Fairport Comvention มาเล่นเป็นเบื้องหลังอีกทั้งยังไม่มี Joe Boyd เป็นโปรดิวเซอร์ให้เช่นสองอัลบั้มที่ผ่านมา

[tanay2507]

       การอัดใช้เวลาเพียงแค่สองคืน และเพื่อให้งานมันดูสด ดูเรียบง่ายที่สุดอย่างที่เขาต้องการ Nick Drake จึงไม่ได้เติมแต่งสิ่งใดลงไปอีกเลย นอกจากเสียงร้องกับกีต้าร์อะคูสติกส์ของเขา จะมีก็แต่การอัดเพิ่มเสียงเปียโนลงไปใน Track แรกคือ Pink Moon เพียง เท่านั้น ความสดและเรียบง่ายทำให้อัลบั้มนี้ แม้จะสั้นมาก (เวลารวมทั้งหมด 28 นาที จาก 11 เพลง) แต่ก็เปี่ยมไปด้วยความลุ่มลึก ละมุนละไม แต่ก็เคลือบด้วยความซึมเซาและซ่อนความเจ็บปวดอยู่ลึก ๆ เหมือนทุกสิ่งทุกอย่างถูกขับออกมาจากก้นบึ้งในจิตใจของ Nick Drake มีทั้งความเย็นยะเยือกและอบอุ่น เป็นอัลบั้มที่ความเงียบและสรรพเสียงได้กลมกลืนเป็นหนึ่งเดียวกัน

       John Wood บอก ว่า "เขาเข้ามาตอนเที่ยงคืน เราเริ่มอัด มันเสร็จเร็วมาก พอเสร็จแล้วผมก็ถามเขาว่า จะเก็บส่วนไหนไว้บ้าง เขาบอกว่าทั้งหมด ซึ่งฟังดูขัดกับตัวเขาที่เมื่อก่อน แล้วเขาก็มาในเย็นอีกวันหนึ่ง ซึ่งมันมิกซ์เสียงได้ลำบากเอาการ เพราะมีแต่เสียงเขากับกีต้าร์เท่านั้น”

        อัลบั้ม นี้นอกจากเสียงร้องที่เหมือนหม่นมืดมาจากก้นบึ้งของความเจ็บปวดแล้ว เนื้อร้องบางเพลงยังแอบสื่อถึงความเจ็บป่วยทางใจและความแปลกแยก เช่นเพลง Parasite

       หรือ เพลงที่ตัดพ้อถึงความผิดหวังทางดนตรีอย่าง Which Will กับ Know (ซึ่งความหมายกว้างพอจะสามารถแปลความหมายรวมไปถึงความผิดหวังในความรักได้ด้วย)

        Nick Drake เสียชิวิตในเช้าวันที่ 25 พฤศจิกายน 1974 จากการใช้ยาระงับประสาทมากเกินไป เป็นที่ถกเถียงกับว่า เขาฆ่าตัวตายหรือเป็นอุบัติเหตุกันแน่ เพราะ Drake ไม่ได้ทิ้งโน้ตอะไรไว้ และถึงแม้หลังจากอัลบั้ม Pink Moon เป็น ต้นมา เขาจะชอบหลบหน้าผู้คน บางทีหายตัวไปบ่อยๆ แต่ช่วงปีหลังชีวิตเขาก็ดูจะสว่างไสวมีความสุขขึ้นเล็กน้อย อีกทั้งขณะนั้นเขาก็กำลังทำเพลงสำหรับอัลบั้มที่สี่ของเขาอีกด้วย ความตายมาพรากชายอัจฉริยะผู้นี้ด้วยวัยเพียง 26 ปีเท่านั้น

     แต่ใครบางคนว่าไว้ "ชีวิตสั้น ศิลปะยืนยาว..."

       หลังจาก Nick Drake เสียชีวิต ผลงานของเขาก็เริ่มมีคนรู้จักมากขึ้นเรื่อยๆ ปีต่อปี ศิลปินยุคใหม่หลายคนยอมรับว่า Nick Drake เป็นหนึ่งในแรงบันดาลใจของพวกเขาเช่น R.E.M., Paul Weller, Travis, Portishead, The Coral, Coldplay, David Gray, Super Furry Animals, Beth Orton ฯลฯ

         นอกจากนี้ยังมีคนนำเอาเพลงของเขามารวมเป็นอัลบั้ม Bootlegs และ Compilations จนมากกว่าจำนวน Studio Albums ของเขาอีกด้วย อาทิ Tanworth-in-Arden (1967/1968) ที่เป็น Bootlegs ชื่ออัลบั้มนี้คือชื่อเมืองที่เป็นบ้านของเขาเอง , Time of No Reply (1986) ที่รวมเพลงที่ยังไม่ได้ออกวางเป็นอัลบั้มใหม่ของเขา และ Made to Love Magic (2004) ซึ่งติดอันดับที่ 27 ของชาร์ทอัลบั้มประเทศอังกฤษ ฯลฯ ในปี 1999 หนังสือพิมพ์ The Guardian ก็ได้จัดให้อัลบั้ม Bryter Layter เป็นอันดับหนึ่งจาก 100 อันดับอัลบั้มอัลเตอร์เนทีฟป็อบยอดเยี่ยมตลอดกาล

      พื้นที่และเวลาเป็นเหมือนชะตากรรมอันโหดร้ายยากจะหลีกเลี่ยง งานของศิลปินบางคนไม่เป็นที่ยอมรับเลยในตลอดชั่วชีวิตเขา Nick Drake เอง ก็เป็นเช่นศิลปินอาภัพอีกหลายคน ผู้ที่เรียกได้ว่าเป็นคนที่เกิดผิดยุคผิดสมัย เป็นคนที่ผลงานจะได้รับการสรรเสริญยอมรับ ก็ยามเมื่อสิ้นชีพไปแล้วเท่านั้น

        หลุมศพของ Nick Drake ตั้งอยู่ที่ Tantworth-in-Arden ที่ป้ายหลุมศพของ สลักไว้ว่า “Now we rise and we are everywhere." เป็นประโยคที่มาจากเพลง From The Morning เพลงสุดท้าย...ในอัลบั้มสุดท้าย...ของเขาเอง

       เรื่อย มาจนถึงปัจจุบัน...วงการอุตสาหกรรมดนตรียังคงคาบเกี่ยวกับทั้งความเป็นศิลปะ และการค้า ศิลปินผู้ยืนยันจะทำในสิ่งที่ตนเชื่อยังคงต้องต่อสู้กับอะไรหลายอย่าง อำนาจรัฐ อำนาจเงินตรา กระแสสาธารณ์ รวมไปถึงการผูกขาดทางรสนิยม หลายคนจำต้องยอมละทิ้งหนทางแห่งศิลปะไป เพื่อความอยู่รอดของตนเอง

       ขณะ ที่อีกหลายคนยังคงต้องต่อสู้ทั้งภายในและภายนอก เพื่อที่จะมีพื้นที่และได้รับการยอมรับจากยุคสมัย โดยไม่ละทิ้งจิตวิญญาณศิลป์ของตน

          ภาวนาว่า พระจันทร์สีชมพูที่ทั้งสุกใสและน่าสะพรึงกลัวนี้ ...จะไม่กลืนกินพวกเขาไป

จากเว็บประชาไทครับ

[tanay2507]

ไม่รุ้จักเรยน๊ะเนี๊ยะ แต่ว่าหล่อดี เห่อะ ๆ

มีเพลงให้ลองฟังบ้างไหมค่ะ

เดี๋ยวจะไปโพสท์แจกในห้องเพลงสากลครับ

[suchinsv]

เด๋วจะตามไปฟังนะคับ ขอบคุณคับ