บทดอกสร้อยสุภาสิต เป็นถนิมประดับกรรณ ทุกเมื่อ

[ดาวิกา]

หนังสือพร้อมสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ชุด เป็นถนิมประดับกรรณ ทุกเมื่อ  
นำมาจาก หนังสือสอนอ่าน จินตกระวีนิพนธ์ สำหรับมูลศึกษา กรมศึกษาธิการ ดอกสร้อยสุภาสิต
ฉบับพิมพ์ครั้งแรก เมื่อรัตนโกสินทร์ศก ๑๒๑

เพื่อเผยแพร่ระหว่างวันศุกร์ ที่ ๒ - วันเสาร์ ที่ ๑๐ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๕๒
เนื่องในวาระบรรจบ ๑ ปี แห่งการสิ้นพระชนม์
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
และวันเด็กแห่งชาติ

คำปรารภ
(คัดมาบางส่วน จาก หนังสือ ดอกสร้อยสุภาสิต ชุด ใช้เป็นถนิมประดับกรรณ ทุกเมื่อ)

ปีพุทธศักราช ๒๕๕๒ นี้ นับเป็นปีมงคลของมหาวิทยาลัยขอนแก่น
โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวข้องกับภาษาและวรรณกรรมไทย
กล่าวคือ นอกจากจะเป็นวาระครบปีที่ ๒๐ แห่งการก่อตั้งภาควิชาภาษาไทย
คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
ซึ่งปัจจุบันปรับโครงสร้างการบริหารองค์กรเป็น หลักสูตรศิลปศาสตร์บัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย
แล้วยังเป็นวโรกาสมหามงคลบรรจบ ๑๕ ปี ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ได้ขอพระราชทานทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย
ปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาภาษาไทย
แด่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทั้งยังได้รับพระราชทาน รางวัลพระเกี้ยวทองคำ
ในฐานะ สถาบันอุดมศึกษาที่สนับสนุนและเผยแพร่การใช้ภาษาไทยดีเด่น
จาก สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในปีเดียวกัน
และที่สำคัญยิ่ง คือเป็นวาระครบ ๑๒ ปี
ที่มหาวิทยาลัยได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาต
ให้นำรายได้คงเหลือจากการแปรรูปบทพระราชนิพนธ์
เรื่อง พระมหาชนก เป็นบทละครสำหรับอ่านและบทละครสำหรับแสดง
เพื่อ ผลิตเป็นแผ่นซีดีเฉลิมพระเกียรตินั้นมาก่อตั้ง
เป็น กองทุนพระมหาชนก มหาวิทยาลัยขอนแก่น
สำหรับใช้ในกิจกรรมต่างๆ ของภาควิชาภาษาไทย




บทดอกสร้อยสุภาษิต ซึ่งใช้ขับร้องนี้
คือ บทดอกสร้อยสุภาษิต ฉบับแบบเรียนพิมพ์ครั้งแรก จำนวน ๓๔ บท
โดยมี นางมัณฑนา อยู่ยั่งยืน ข้าราชการบำนาญ กรมศิลปากร
เป็นผู้ทรงคุณวุฒิ ฝึกสอนและควบคุมการขับร้อง

ผู้ขับร้อง นายวโรตม์ นนตรี
นักศึกษาหลักสูตรศิลปศาสตร์บัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย
คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ผู้เคยได้รับพระราชทาน รางวัลชนะเลิศ
การประกวดอ่านทำนองเสนาะ กรมศิลปากร เมื่อ พุทธศักราช ๒๕๕๐

บทดอกสร้อยสุภาษิตและบทขับร้องนี้
นำมาให้อ่านและฟัง เพียงเพื่อ ศึกษาและฟังเป็นความรู้
ถึงการขับร้องทำนองเสนาะ ในทำนองต่างๆ อันเป็นเอกลักษณ์และวัฒนธรรมไทย
ที่มีมาแต่ก่อนกาลเท่านั้น

ขอขอบคุณ คณะผู้จัดทำหนังสือพร้อมสื่ออิเล็กทรอนิกส์ และผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน
ที่นำบทดอกสร้อยสุภาษิตนี้ มาเผยแพร่และอนุรักษ์ไว้ ให้อนุชนรุ่นหลังได้อ่านได้ฟัง
เพื่อสืบทอดและสืบสานวัฒนธรรมอันดีงามของไทย ให้คงไว้ มา ณ โอกาสนี้ด้วย

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/lsp0bq-16e136.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/lsp0bq-16e136.swf</a>

หมายเหตุ คัดตาม หนังสือสอนอ่าน จินตกระวีนิพนธ์
สำหรับมูลศึกษา กรมศึกษาธิการ ดอกสร้อยสุภาสิต
ฉบับพิมพ์ครั้งแรก เมื่อรัตนโกสินทร์ศก ๑๒๑

[nongna]

ดีจังค่ะน้องดาวิกา ที่นำบทดอกสร้อยมาให้อ่านค่ะ นีกถึงตอนเด็กป.1 นะคะ สมัยเด็ก ๆ ก็เริ่มหัดอ่านเขียน ได้ท่องบทดอกสร้อยนี่ล่ะ เสียดายหนังสือเก่าหายหมดแล้ว เพราะเวลาผ่านไปนานมากค่่ะ ขอบคุณมากนะคะ ชอบจังเลยค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๒
แมวเหมียวแยกเขี้ยวยิงฟัน

แมวเอ๋ยแมวเหมียว รูปร่างประเปรียวเปนนักหนา
ร้องเรียกเหมียว ๆ เดี๋ยวก็มา  เคล้าแข้งเคล้าขาน่าเอ็นดู
รู้จักเอารักเข้าต่อตั้ง  ค่ำ ๆ ซ้ำนั่งระวังหนู
ควรนับว่ามันกตัญญู  พอดูอย่างไว้ ใส่ใจเอย

นายทัดเปรียญแต่ง  ร้องลำต้นบรเทศ

บทนี้ สอนให้รู้จักและมีความกตัญญู

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๓
ตั้งไข่ล้มต้มไข่กิน

ตั้งเอ๋ยตั้งไข่ จะตั้งไยไข่กลมก็ล้มสิ้น
ถึงว่าไข่ล้มจะต้มกิน ถ้าตกดินเสียก็อดหมดฝีมือ
ตั้งใจเรานี้จะดีกว่า อุส่าห์อ่านเขียนเรียนหนังสือ
ทั้งวิชาสาระพัดเพียรหัดปรือ อย่าดึงดื้อตั้งไข่ร่ำไรเอย

พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์
 ร้องลำลมพัดชายเขา

บทนี้ สอนว่า อย่าเสียเวลาร่ำไร กับเรื่องที่ไม่เป็นเรื่อง

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๔
นกขมิ้นเหลืองอ่อน

ปักเอ๋ยปักษิณ นกขมิ้นเรื่อเรืองเหลืองอ่อน
ถึงเวลาหากินก็บินจร ครั้นสายัณห์ผันร่อนมานอนรัง
ความเคยคุ้นสกุณาอุสาหะ ไม่เลยละพุ่มไม้ที่ใจหวัง
เพราะพากเพียรชอบที่มีกำลัง เปนที่ตั้งตนรอดตลอดเอย


หลวงมลโยธานุโยค (นก) แต่ง
 ร้องลำพัดชา

บทนี้ สอนว่า ให้มีความขยันเหมือนนก ที่ตื่นแต่เช้าออกหากิน

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[แวนด้า]

หนังสือเล่มนี้ยังเก็บอยู่ เป็นปกกระดาษสีน้ำตาล เล่มเล็ก ๆ บาง ๆ มี 10 บท
สมัยที่อยู่ประถม ๑ ชั่วโมงสุดท้าย ก่อนเวลาเลิก นักเรียนจะต้องท่องบทอาขยาน
ทั้ง ๑๐ บท ท่องเป็นนกแก้วนกขุนทอง  โตขึ้นมาถึงตระหนักความหมายของบท
ดอกสร้อยแต่ละบท

ขอบคุณค่ะ คุณดาวิกา

[ดาวิกา]

ด้วยความยินดีค่ะ พี่แวนด้า

บทดอกสร้อยสุภาษิต เป็นคำสอนที่นำพฤติกรรมตามธรรมชาติ ของคน และสัตว์
มาสอนให้เราได้คิด ดีจริงๆค่ะ ทั้ง ๓๔ บท ดาเองก็รู้กจริงๆ เพียงไม่กี่บท
ยิ่งฟังและอ่านประกอบกัน เพลินและได้อรรถรสของความเป็นไทยดีค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๕
จิงโจ้โย้สำเภา

จิงเอ๋ยจิงโจ้ เล่นโล้ในลำสำเภาใหญ่
สุนัคเห็นตึงตังชังสุดใจ วิ่งไล่ลงน้ำเพราะลำลน
การสนุกหลุกหลิกซุกซิกเล่น เหนื่อยเปล่าเราเห็นไม่เปนผล
ไหนจะล้มไหนจะลุกเพราะซุกซน อย่าลุกลนเหมือนจิงโจ้โล้เรือเอย

นายทัดเปรียญแต่ง
ร้องลำมอญรำดาบ

บทนี้ สอนว่า อย่าเอาแต่เล่นสนุกซุกซน เอะอะโครมคราม ไปวันๆ

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๖
ซักส้าวมะนาวโตงเตง

ซักเอ๋ยซักส้าว ผลมะนาวทิ้งไปให้เจ้าแย่ง
ผู้ดีไพร่ชุลมุนฝุ่นเปนแปลง ใครมีแรงรวบคว้าไม่รารอ
มะนาวนิดแย่งไปทำไมนี่ เพราะว่ามีเงินไว้ข้างในหนอ
ถึงน้อยมากอยากได้เต็มใจคอ ไม่ต้องฉ้อฉนใครที่ไหนเอย

นายแก้วแต่ง
ร้องลำสารถีชักรถ

บทนี้ สอนให้รู้ว่า การแย่งของทิ้งทาน แม้แลดูไม่ดีนัก ก็ยังดีกว่าไปลักขโมย
หรือคดโกงของผู้อื่น เพราะเป็นของที่ได้มาโดยสุจริต

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๗
ตุ๊ดตู่อยูในรูกระบอก

ตุ๊ดเอ๋ยตุ๊ดตู่ ในเรี่ยวในรูช่างอยู่ได้
ขี้เกียจนักหนาระอาใจ มาเรียกให้กินหมากไม่อยากคบ
ชาติขี้เกียจเบียดเบียนแต่เพื่อนบ้าน การงานสักนิดก็คิดหลบ
ตื่นเช้าเราจะหมั่นประชันพลบ ไม่ขอพบขี้เกียจเกลียดนักเอย

พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ ทรงนิพนธ์
ร้องลำวิลันดาโอด

บทนี้ สอนว่า อย่าเป็นคนขี้เกียจ ไม่ทำการทำงาน ทั้งในส่วนตน
เหมือนดังตัวตุ๊ดตู่ ที่อยู่แต่ในรูไม่ออกหากิน คอยแต่เก็บกินผลไม้ที่หล่นลงพื้น

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๘
นกกิ้งโครงเข้าโพรงนกเอี้ยง

นกเอ๋ยนกกิ้งโครง หลงเข้าโพรงนกเอี้ยงเถึยงเจ้าของ
อ้อยอี๋เอียงอ้อยอี๋เอียงส่งเสียงร้อง เจ้าของเขาว่าน่าไม่อาย
แต่นกยังรู้ผิดรัง นักปราชญ์รู้พลั้งไม่แม่นหมาย
แต่ผิดรับผิดพอผ่อนร้าย ภายหลังจงระวังอย่าพลั้งเอย

พระพินิจสารา(ทิม) แต่ง
ร้องลำนกกระจอกทอง

บทนี้ สอนให้รู้ว่า ทุกคนทำผิดพลาดได้ 
แต่เมื่อผิดพลาดแล้ว ให้เก็บความผิดพลาดนี้ ไว้เป็นบทเรียนสอนตน เพื่อที่จะได้ไม่ทำผิดซ้ำอีก

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๙
เรือเล่นสามเส้นสิบห้าวา

เรือเอ๋ยเรือเล่น สามเส้นเสศวาไม่น่าล่ม
ฝีพายลงเต็มลำจ้ำตะบม ไปขวางน้ำคว่ำจมลงกลางวน
ทำขวาง ๆ รี ๆ ไม่ดีหนอ เที่ยวขัดคอขัดใจไม่เปนผล
จะก่อเรื่องเคืองข้องหมองกระมล เกิดร้อนรนร้าวฉานรำคานเอย

นาย ทัด เปรียญ แต่ง
ร้องลำตวงพระธาตุ

* เรือก็ใหญ่ ฝีพายก็ดีและเก่ง แต่เรือกลับคว่ำจมลงกลางน้ำ เพราะฝีพายขาดความสามัคคี *
บทนี้ สอนให้มีความสามัคคึ พร้อมใจและช่วยเหลือกัน
แม้ไม่ช่วย ก็ไม่ควรไปขัดขวางการทำงานกัน

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๑๐
นกเอี้ยงเลี้ยงควายเถ้า

นกเอ๋ยนกเอี้ยง บ่ายเบี่ยงฝากกายกับควายทุ่ง
จับหลังจิกกินริ้นยุง เฝ้าบำรุงรักษาอุส่าห์ทำ
ตัวน้อยหมายพี่งซึ่งผู้ใหญ่ จึงอาไศรยควายเถ้าทุกเช้าค่ำ
หนูน้อยร้อยชั่งจงฟังคำ ควรจำอย่างเยี่ยงนกเอี้ยงเอย

นาย แก้ว แต่ง
ร้องลำแขกไทร

บทนี้ สอนให้ รู้ว่า เมื่อต้องอาศัยหรือพึ่งพาผู้ใด ให้รู้จักอาสาช่วยงาน
และมีความอ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่ หรือผู้ที่ตนอาศัยหรือพึ่งพา

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ

[ดาวิกา]

บทที่ ๑๑
ไก่แจ้

ไก่เอ๋ยไก่แจ้ ถึงยามขัน ๆ แซ่กระชั้นเสียง
โก่งคอเรื่อยร้องซ้องสำเนียง ฟังเพียงบันเลงวังเวงดัง
ถ้าตัวเราเหล่านี้หมั่นนึก ถึงคุณผู้ฝึกสอนสั่ง
ไม่มากนักสักวันละสองครั้ง คงตั้งแต่ศุขทุกวันเอย

หม่อมเจ้า ประภากร ทรงแต่ง
ร้องลำนางนาค

บทนี้ เปรียบกับไก่ ที่ขยันขันแต่เช้าตรู่
ผู้เป็นครูก็เช่นกัน ที่ตื่นเช้ามาก็พูดก็สอน ทั้งวันแทบไม่ได้หยุด
จึงอยากให้เด็ก รู้จักระลึกถึงคุณ ครูบาอาจารย์
ที่สอนสั่งผู้เป็นศิษย์ โดยไม่เห็นแก่เหน็ดเหนื่อย

แสดงความคิดเห็นหน่อยค่ะ
คลิกที่นี่เพื่อรับฟังค่ะ