สวดโอ้เอ้วิหารราย กาพย์พระไชยสุริยา ของ สุนทรภู่

[ดาวิกา]

คำปรารภ
(คัดมาบางส่วน จาก หนังสือ สวดโอ้เอ้วิหารราย กาพย์พระไชยสุริยา ชุด ใช้เป็นถนิมประดับกรรณ ทุกเมื่อ)

ปีพุทธศักราช ๒๕๕๒ นี้ นับเป็นปีมงคลของมหาวิทยาลัยขอนแก่น
โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวข้องกับภาษาและวรรณกรรมไทย
กล่าวคือ นอกจากจะเป็นวาระครบปีที่ ๒๐ แห่งการก่อตั้งภาควิชาภาษาไทย
คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
ซึ่งปัจจุบันปรับโครงสร้างการบริหารองค์กรเป็น หลักสูตรศิลปศาสตร์บัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย
แล้วยังเป็นวโรกาสมหามงคลบรรจบ ๑๕ ปี ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ได้ขอพระราชทานทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย
ปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาภาษาไทย
แด่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทั้งยังได้รับพระราชทาน รางวัลพระเกี้ยวทองคำ
ในฐานะ สถาบันอุดมศึกษาที่สนับสนุนและเผยแพร่การใช้ภาษาไทยดีเด่น
จาก สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในปีเดียวกัน
และที่สำคัญยิ่ง คือเป็นวาระครบ ๑๒ ปี
ที่มหาวิทยาลัยได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาต
ให้นำรายได้คงเหลือจากการแปรรูปบทพระราชนิพนธ์
เรื่อง พระมหาชนก เป็นบทละครสำหรับอ่านและบทละครสำหรับแสดง
เพื่อ ผลิตเป็นแผ่นซีดีเฉลิมพระเกียรตินั้นมาก่อตั้ง
เป็น กองทุนพระมหาชนก มหาวิทยาลัยขอนแก่น
สำหรับใช้ในกิจกรรมต่างๆ ของภาควิชาภาษาไทย




กาพย์พระไชยสุริยา แต่งขึ้นเมื่อครั้ง สุนทรภู่จำพรรษาอยู่วัดเทพธิดาราม ประมาณปี พ.ศ.๒๓๗๓ - ๒๓๘๕
ในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว มีจุดมุ่งหมาย การสอนอ่านเทียบ ผันสระ และ สะกดมาตราต่าง
โดยแต่งเป็นกาพย์ ๓ ชนิด กาพย์ยานี ๑๑ กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ และกาพย์ฉบัง ๑๖

คุณค่าของ กาพย์พระไชยสุริยา เป็นบทสอนอ่านที่สนุกสนาน ทั้งถ้อยคำที่ใช้ ก็เข้าใจง่าย คล้องจองสัมผัสอันไพเราะ
ให้ความบันเทิงที่มีสาระ มีคติธรรมสอนใจ เป็นการปลูกฝังและกล่อมเกลาจิตใจเยาวชน สำนึกในการเป็นคนดีตั้งแต่ยังเยาว์




กาพย์พระไชยสุริยาและบทขับร้องนี้
นำมาให้อ่านและฟัง เพียงเพื่อ ศึกษาฟังเป็นความรู้ ความบันเทิง
และเพื่ออนุรักษ์ไว้ให้คงอยู่สืบไป เท่านั้น

ขับร้องโดย
คุณวโรจน์ นนตรี , คุณกัลยาณี ปุราโต , คุณอภิชาติ อ้วนศิริ

ขอขอบคุณ

คณะผู้จัดทำ
หนังสือพร้อมสื่ออิเล็กทรอนิกส์ และผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน
ที่นำกาพย์พระไชยสุริยานี้ มาเผยแพร่และอนุรักษ์ไว้ ให้อนุชนรุ่นหลังได้อ่านได้ฟัง
เพื่อสืบทอดและสืบสานวัฒนธรรมอันดีงามของไทย ให้คงไว้

ภาพประกอบ และบทอ่าน
จาก บทเรียนบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต เรื่องกาพย์ไชยสุริยา
http://www.nmk.ac.th/myweb/prachai_poet.html
โดย นางสุดทัย สิงคารวนิช
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย

ภาพประกอบ จากอินเตอร์เนท

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2okeo-ee6f15.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2okeo-ee6f15.swf</a>


ยานี ๑๑

สะธุสะจะขอไหว้    พระศรีไตรสรณา พ่อแม่เเลครูบา    เทวดาในราศี    ข้าเจ้าเอา ก ข    เข้ามาต่อ ก กามี แก้ไขในเท่านี้    ดีมิดีอย่าตรีชา    จะร่ำคำต่อไป    พอล่อใจกุมารา ธรณีมีราชา    เจ้าพาราสาวะถี    ชื่อพระไชยสุริยา    มีสุดามเหสี ชื่อว่าสุมาลี    อยู่บุรีไม่มีภัย    ข้าเฝ้าเหล่าเสนา    มีกิริยาอัชฌาศัย พ่อแม่มาแต่ไกล    ได้อาศัยในพารา    ไพร่ฟ้าประชาชี    อยู่บุรีก็ปรีดา ทำไร่ข้าวไถนา    ได้ข้าวปลาแลสาลี    อยู่มาหมู่ข้าเฝ้า    ก็หาเยาวนารี ที่หน้าตาดีดี    ทำมโหรีที่เคหา    ค่ำเช้าเฝ้าสีซอ    เข้าแต่หอล่อกามา หาได้ให้ภริยา    โลโภพาให้บ้าใจ    ไม่จำคำพระเจ้า    เหไปเข้าภาษาไสย ถือดีมีข้าไทย    ฉ้อแต่ไพร่ใส่ขื่อคา

คดีที่มีคู่    คือไก่หมูเจ้าสุภา ใครเอาข้าวปลามา   ให้สุภาก็ว่าดี    ที่แพ้แก้ชนะ    ไม่ถือพระประเวณี ขี้ฉ้อก็ได้ดี   ไล่ด่าตีมีอาญา    ที่ซื่อถือพระเจ้า    ว่าโง่เง่าเต่าปูปลา ผู้เฒ่าเหล่าเมธา   ว่าบ้าใบ้สาระยำ    ภิกษุสมณะ    เหล่าก็ละพระสธรรม คาถาว่าลำนำ   ไปเร่ร่ำทำเฉโก    ไม่จำคำผู้ใหญ่    ศีรษะไม้ใจโยโส ที่ดีมีอะโข   ข้าขอโมทนาไป    พาราสาวะถี    ใครไม่มีปราณีใคร ดุดื้อถือแต่ใจ   ที่ใครได้ใส่เอาพอ    ผู้ที่มีฝีมือ    ทำดุดื้อไม่ซื้อขอ ไล่คว้าผ้าที่คอ   อะไรล่อก็เอาไป    ข้าเฝ้าเหล่าเสนา    มิได้ว่าหมู่ข้าไท ถือน้ำร่ำเข้าไป   แต่น้ำใจไม่นำพา    หาได้ใครหาเอา    ไพร่ฟ้าเศร้าเปล่าอุรา ผู้ที่มีอาญา   ไล่ตีด่าไม่ปราณี    ผีป่ามากระทำ    มรณกรรมชาวบุรี น้ำป่าเข้าธานี   ก็ไม่มีที่อาศัย    ข้าเฝ้าเหล่าเสนา    หนีไปหาพาราไกล ชีบาล่าลี้ไป   ไม่มีใครในธานี

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2q5ka-aa912b.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2q5ka-aa912b.swf</a>

ฉบัง  ๑๖

         

พระไชยสุริยาภูมี   พาพระมเหสี มาที่ในลำสำเภา        ข้าวปลาหาไปไม่เบา   นารีที่เยาว์ ก็เอาไปในเภตรา        เถ้าแก่ชาวแม่แซ่มา   เสนีเสนา ก็มาในลำสำเภา        ตีม้าล่อช่อใบใส่เสา   วายุพยุเพลา สำเภาก็ใช้ใบไป        เภตรามาในน้ำไหล   ค่ำเช้าเปล่าใจ ที่ในมหาวารี     พสุธาอาศัยไม่มี   ราชานารี อยู่ที่พระแกลแลดู        ปลากะโห้โลมาราหู   เหราปลาทู มีอยู่ในน้ำคล่ำไป        ราชาว้าเหว่หฤทัย   วายุพาคลาไคล มาในทะเลเอกา        แลไปไม่ปะพสุธา   เปล่าใจนัยนา โพล้เพล้เวลาราตรี        ราชาว่าแก่เสนี   ใครรู้คดี วารีนี้เท่าใดนา        ข้าเฝ้าเล่าแก่ราชา   ว่าพระมหา วารีนี้ไซร้ใหญ่โต        ไหลมาแต่ในคอโค   แผ่ไปใหญ่โต มโหฬาร์ล้ำน้ำไหล        บาลีมิได้แก้ไข   ข้าพเจ้าเข้าใจ ผู้ใหญ่ผู้เฒ่าเล่ามา        ว่ามีพญาสกุณา   ใหญ่โตมโหฬาร์ กายาเท่าเขาคีรี        ชื่อว่าพญาสำภาที   ใคร่รู้คดี วารีนี้โตเท่าใด        โยโสโผผาถาไป   พอพระสุริใส จะใกล้โพล้เพล้เวลา        แลไปไม่ปะพสุธา   ย่อท้อรอรา ชีวาก็จะประลัย        พอปลามาในน้ำไหล   สกุณาถาไป อาศัยที่ศีรษะปลา        ชะแง้แลไปไกลตา   จำของ้อปลา ว่าขอขมาอภัย        วารีที่เราจะไป   ใกล้หรือว่าไกล ข้าไหว้จะขอมรคา        ปลาว่าข้าเจ้าเยาวภา   มิได้ไปมา อาศัยอยู่ต่อธรณี        สกุณาอาลัยชีวี   ลาปลาจรลี สู่ที่ภูผาอาศัย        ข้าเฝ้าเล่าแก่ภูวไนย   พระเจ้าเข้าใจ ฤทัยว้าเหว่เอกา

จำไปในทะเลเวรา   พายุใหญ่มา เภตราก็เหเซไป        สมอก็เกาเสาใบ   เจ้ากรรมซ้ำเอา สำเภาระยำคว่ำไป        ราชาคว้ามืออรไท   เอาผ้าสไบ ต่อไว้ไม่ไกลกายา        เถ้าแก่ชาวแม่เสนา   น้ำเข้าหูตา จระเข้เหราคร่าไป        ราชานารีร่ำไร   มีกรรมจำใจ จำไปพอปะพสุธา        มีไม้ไทรใหญ่ใบหนา   เข้าไปไสยา เวลาพอค่ำรำไร    โยโสโผผาถาไป   พอพระสุริใส จะใกล้โพล้เพล้เวลา        แลไปไม่ปะพสุธา   ย่อท้อรอรา ชีวาก็จะประลัย        พอปลามาในน้ำไหล   สกุณาถาไป อาศัยที่ศีรษะปลา        ชะแง้แลไปไกลตา   จำของ้อปลา ว่าขอขมาอภัย        วารีที่เราจะไป   ใกล้หรือว่าไกล ข้าไหว้จะขอมรคา        ปลาว่าข้าเจ้าเยาวภา   มิได้ไปมา อาศัยอยู่ต่อธรณี        สกุณาอาลัยชีวี   ลาปลาจรลี สู่ที่ภูผาอาศัย        ข้าเฝ้าเล่าแก่ภูวไนย   พระเจ้าเข้าใจ ฤทัยว้าเหว่เอกา        จำไปในทะเลเวรา   พายุใหญ่มา เภตราก็เหเซไป        สมอก็เกาเสาใบ   ทะลุปรุไป น้ำไหลเข้าลำสำเภา        ผีน้ำซ้ำไต่ใบเสา   เจ้ากรรมซ้ำเอา สำเภาระยำคว่ำไป        ราชาคว้ามืออรไท   เอาผ้าสไบ ต่อไว้ไม่ไกลกายา        เถ้าแก่ชาวแม่เสนา   น้ำเข้าหูตา จระเข้เหราคร่าไป        ราชานารีร่ำไร   มีกรรมจำใจ จำไปพอปะพสุธา        มีไม้ไทรใหญ่ใบหนา   เข้าไปไสยา เวลาพอค่ำรำไร

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2q8ur-ff2446.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2q8ur-ff2446.swf</a>

สุรางคนางค์ ๒๘

  ขึ้นใหม่ใน กน    ก กา ว่าปน    ระคนกันไป
เอ็นดูภูธร    มานอนในไพร    มณฑลต้นไทร    แทนไพชยนต์สถาน
ส่วนสุมาลี    วันทาสามี    เทวีอยู่งาน
เฝ้าอยู่ดูแล    เหมือนแต่ก่อนกาล    ให้พระภูบาล    สำราญวิญญา
 พระชวนนวลนอน    เข็ญใจไม้ขอน    เหมือนหมอนแม่นา
ภูธรสอนมนต์    ให้บ่นภาวนา    เย็นค่ำร่ำว่า    กันป่าไภยพาล
   วันนั้นจันทร    มีดารากร    เป็นบริวาร
เห็นสิ้นดินฟ้า    ในป่าท่าธาร    มาลีคลี่บาน    ใบก้านอรชร
   เย็นฉ้ำน้ำฟ้า    ชื่นชะผะกา    วายุพาขจร
สาระพันจันทน์อิน    รื่นกลิ่นเกสร    แตนต่อคลอร่อน    ว้าว่อนเวียนระวัน
     จันทราคลาเคลื่อน    กระเวนไพรไก่เถื่อน    เตือนเพื่อนขานขัน
ปู่เจ้าเขาเขิน    กู่เกริ่นหากัน    สินธุพุลั่น    ครื้นครั่นหวั่นไหว
 พระฟื้นตื่นนอน    ไกลพระนคร    สะท้อนถอนหฤทัย
เช้าตรู่สุริยน    ขึ้นพ้นเมรุไกร    มีกรรมจำไป    ในป่าอารัญ

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2qa4i-ae4d88.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2qa4i-ae4d88.swf</a>

ฉบัง ๑๖

ขึ้นกงจงจำสำคัญ ทั้งกนปนกัน รำพันมิ่งไม้ในดง        ไกรกร่างยางยูงสูงระหง ตลิงปลิงปริงประยงค์ คันทรงส่งกลิ่นฝิ่นฝาง        มะม่วงพลวงพลองช้องนาง หล่นเกลื่อนเถื่อนทาง กินพลางเดินพลางหว่างเนิน        เห็นกวางย่างเยื้องชำเลืองเดิน เหมือนอย่างนางเชิญ พระแสงสำอางข้างเคียง        เขาสูงฝูงหงส์ลงเรียง เริงร้องก้องเสียง สำเนียงน่าฟังวังเวง        กลางไพรไก่ขันบรรเลง ฟังเสียงเพียงเพลง ซอเจ้งจำเรียงเวียงวัง        ยูงทองร้องกะโต้งโห่งดัง เพียงฆ้องกลองระฆัง แตรสังข์กังสดาลขานเสียง        กะลิงกระลางนางนวลนอนเรียง พญาลอคลอเคียง แอ่นเอี้ยงอีโก้งโทงเทง        ค้อนทองเสียงร้องป๋องเป๋ง เพลินฟังวังเวง อีเก้งเริงร้องลองเชิง        ฝูงละมั่งฝังดินกินเพลิง คางแข็งแรงเริง ยืนเบิ่งบึ้งหน้าตาโพลง        ป่าสูงยูงยางช้างโขลง อึงคะนึงผึงโผง โยงกันเล่นน้ำคล่ำไป

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2qct1-fdb3ef.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2qct1-fdb3ef.swf</a>

ยานี ๑๑

ขึ้นกกตกทุกข์ยาก       แสนลำบากจากเวียงไชย มันเผือกเลือกเผาไฟ       กินผลไม้ได้เป็นแรง        รอนรอนอ่อนอัสดง   พระสุ่ริยงเย็นยอแสง ช่วงดังน้ำครั่งแดง       แฝงเมฆเขาเงาเมรุธร        ลิงค่างครางโครกครอก       ฝูงจิ้งจอกออกเห่าหอน ชะนีวิเวกวอน       นกหกร่อนนอนรังเรียง        ลูกนกยกปีกป้อง       อ้าปากร้องซ้องแซ่เสียง แม่นกปกปีกเคียง       เลี้ยงลูกอ่อนป้อนอาหาร        ภูธรนอนเนินเขา       เคียงคลึงเคล้าเยาวมาลย์ ตกยากจากศฤงฆาร       สงสารน้องหมองพักตรา       ยากเย็นเห็นหน้าเจ้า       สร่างโศกเศร้าเจ้าพี่อา อยู่วังดังจันทรา       มาหม่นหมองลอองนวล        เพื่อนทุกข์ศุขโศกเศร้า       จะรักเจ้าเฝ้าสงวน มิ่งขวัญอย่ารัญจวน       นวลพักตร์น้องจะหมองศรี        ชวนชื่นกลืนกล้ำกลิ่น       มิรู้สิ้นกลิ่นมาลี คลึงเคล้าเย้ายวนยี       ที่ทุกข์ร้อนหย่อนเย็นทรวง

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2qgkg-76355f.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2qgkg-76355f.swf</a>

ยานี ๑๑

ขึ้นกดบทอัศจรรย์       เสียงครื้นครั่นชั้นเขาหลวง นกหกตกรังรวง       สัตว์ทั้งปวงง่วงงุนโงง        แดนดินถิ่นมนุษย์      เสียงดังดุจพระเพลิงโพลง ตึกกว้านบ้านเรือนโรง       โคลงคลอนเคลื่อนเขยื้อนโยน        บ้านช่องคลองเล็กใหญ่       บ้างตื่นไฟตกใจโจน ปลุกเพื่อนเตือนตะโกน       ลุกโลดโผนโดนกันเอง        พิณพาทย์ระนาดฆ้อง       ตะโพนกลองร้องเป็นเพลง ระฆังดังวังเวง       โหง่งหง่างเหง่งเก่งก่างดัง    ขุนนางต่างลุกวิ่ง       ท่านผู้หญิงวิ่งยุดหลัง พัลวันดันตึงตัง       พลั้งพลัดตกหกคะเมน        พระสงฆ์ลงจากกุฏิ         วิ่งอุตลุตฉุดมือเณร หลวงชีหนีหลวงเถร         ลงโคลนเลนเผ่นผาดโผน       พวกวัดพลัดเข้าบ้าน         ล้านต่อล้านซานเซโดน ต้นไม้ไกวเอนโอน         ลิงค่างโจนโผนหกหัน       พวกผีที่ปั้นลูก         ติดจมูกลูกตาพลัน ขิกขิกระริกกัน         ปั้นไม่ทันมันเดือดใจ    สององค์ทรงสังวาส         โลกธาตุหวาดหวั่นไหว ตื่นนอนอ่อนอกใจ         เดินไม่ได้ให้อาดูร

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2qo1i-deb88f.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2qo1i-deb88f.swf</a>
<a href="http://upload.dinhosting.fr/J/1/L/nnj6dz-c0cea8.swf" target="_blank">http://upload.dinhosting.fr/J/1/L/nnj6dz-c0cea8.swf</a>

ยานี ๑๑

ขึ้นกบจบแม่กด         พระดาบสบูชากูณฑ์ ผาสุกรุกขมูล         พูนสวัสดิ์สัตถาวร       ระงับหลับเนตรนิ่ง         เององค์อิงพิงสิงขร เหมือนกับหลับสนิทนอน         สังวรศีลอภิญญาณ       บำเพ็งเล็งเห็นจบ         พื้นพิภพจบจักรวาล สวรรค์ชั้นวิมาน         ท่านเห็นแจ้งแหล่งโลกา       เข้าฌานนานนับเดือน         ไม่เขยื้อนเคลื่อนกายา จำศีลกินวาตา         เป็นผาสุกทุกเดือนปี        วันนั้นครั้นเดินไหว         เกิดเหตุใหญ่ในปฐพี เล็งดูรู้คดี         กาลกิณีสี่ประการ       ประกอบชอบเป็นผิด         กลับจริตผิดโบราณ สามัญอันธพาล         ผลาญคนซื่อถือสัตย์ธรรม์       ลูกศิษย์คิดล้างครู         ลูกไม่รู้คุณพ่อมัน ส่อเสียดเบียดเบียนกัน ลอบฆ่าฟันคือตัณหา      โลภลาภบาปบ่คิด         โจทย์ผิดริษยา อุระพสุธา         ป่วนเป็นบ้าฟ้าบดบัง       บรรดาสามัญสัตย์         เกิดวิบัติปัตติปาปัง ไตรยุคทุกขตะรัง         สังวัจฉระอวสาน

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2slh3-63f5b9.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2slh3-63f5b9.swf</a>
<a href="http://upload.dinhosting.fr/7/e/0/n2slh3-63f5b9.swf" target="_blank">http://upload.dinhosting.fr/7/e/0/n2slh3-63f5b9.swf</a>

ฉบัง ๑๖

ขึ้นกมสมเด็จจอมอารย์       เอ็นดูภูบาล ผู้ผ่านพาราสาวะถี               ซื่อตรงหลงเล่ห์เสนี       กลอกกลับอัปรีย์ บูรีจึงล่มจมไป               ประโยชน์จะโปรดภูวไนย       นิ่งนั่งตั้งใจ เลื่อมใสสำเร็จเมตตา               เปล่งเสียงเพียงพิณอินทรา       บอกข้อมรณา คงมาวันหนึ่งถึงตน               เบียฬเบียดเสียดส่อฉ้อฉล       บาปกำม์นำตน ไปทนทุกข์นับกัปกัลป์               เมตตากรุณาสามัญ       จะได้ไปสวรรค์ เป็นศุขทุกวันหรรษา               สมบัติสัตว์มนุษย์ครุฑา       กลอกกลับอัปรา เทวาสมบัติชัชวาล               ศุขเกษมเปรมปรดิ์วิมาน       อิ่มหนำสำราญ ศฤงฆารห้อมล้อมพร้อมเพรียง               กระจับปี่สีซอคลอเสียง       ขับรำจำเรียง สำเนียงนางฟ้าน่าฟัง               เดชะพระกุศลหนหลัง       สิ่งใดใจหวัง ได้ดังมุ่งมาตรปรารถนา               จริงนะประสกสีกา       สวดมนต์ภาวนา เบื้องน่าจะได้ไปสวรรค์               จบเทศน์เสร็จคำรำพัน       พระองค์ทรงธรรม์ ดันดั้นเมฆาคลาไคล

[ดาวิกา]

<a href="http://saisampan.net/davika/data/flash/n2slk5-ca1ec5.swf" target="_blank">http://saisampan.net/davika/data/flash/n2slk5-ca1ec5.swf</a>
<a href="http://upload.dinhosting.fr/F/V/t/n2slk5-ca1ec5.swf" target="_blank">http://upload.dinhosting.fr/F/V/t/n2slk5-ca1ec5.swf</a>

ฉบัง ๑๖

ขึ้นเกยเลยกล่าวท้าวไทย       ฟังธรรมน้ำใจ เลื่อมใสศรัทธากล้าหาญ               เห็นไภยในขันธสันดาน       ตัวห่วงบ่วงมาร สำราญสำเร็จเมตตา               สององค์ทรงหนังพยัคฆา       จัดจีบกลีบชะฎา รักษาศีลถือฤาษี               เช้าค่ำทำกิจพิธี       กองกูณฑ์อัคคี เป็นที่บูชาถาวร               ปะถะพีเป็นที่บรรจฐรณ์       เอนองค์ลงนอน เหนือขอนเขนยเกยเศียร               ค่ำเช้าเอากราดกวาดเตียน       เหนื่อยยากพากเพียร เรียนธรรมบำเพ็งเคร่งครัน               สำเร็จเสร็จได้ไปสวรรค์       เสวยศุขทุกวัน นานนับกัปกัลป์พุทธันดร                กุมราการุญสุนทร       ไว้หวังสั่งสอน เด็กอ่อนอันเยาว์เล่าเรียน               ก ข ก กา ว่าเวียน       หนูน้อยค่อยเพียร อ่านเขียนผสมกมเกย               ระวังตัวกลัวครูหนูเอ๋ย       ไม้เรียวเจียวเหวย กูเคยเข็ดหลาบขวาบเขวียว               หันหวดปวดแสบแปลบเสียว       หยิกซ้ำซ้ำเขียว อย่าเที่ยวเล่นหลงจงจำ               บอกไว้ให้ทราบบาปกรรม       เรียงเรียบเทียบทำ แนะนำให้เจ้าเอาบุญ               เดชะพระมหาการุญ       ใครเห็นเป็นคุณ แบ่งบุญให้เราเจ้าเอยฯ