บทเพลงบรรเลงสวด คำนำ และ ๑.สรรเสริญพระอมิตภะ

[เจ เหน่งบา]

บทความ ตลอดจนเพลงที่นำเสนอนี้ คัดลอกมาจากนิตยสาร The Sound  ฉบับที่ 30 มีนาคม 2544
โดยคุณจงจินต์ เสรีรักษ์(เปลี่ยนชื่อเป็นธนกฤต) เจ้าของนามปากกา เจเจ และเด็กวัด ซึ่่่งเป็นที่รู้จัก
และนับถืออย่างยิ่งในวงการเครื่องเสียง

บทเพลงบรรเลงสวด

พิธีกรรมทางศาสนาทั่วไป มักจะมีดนตรีเข้ามามีบทบาทเสมอ ด้วยเสน่ห์ของดนตรีนั้น ไม่มีพิษภัยใดๆ
ทั้งสิ้น  ทั้งเชื่อว่่าเป็นยาิวิเศษขนานเอก ซึ่่งสามารถใช้รักษาโรคภัยไข้เจ็บได้ อย่างน้อยก็บรรเทา
ความเครียดางจิตใจ แ้ล้วส่งผลไปยังร่างกาย  วิทยาศาสตร์แขนงใหม่ก็หันมาให้ความสนใจเรื่องนี้มากขึ้น

ธรรมดาของการสวดมนต์   ไม่ว่าของศาสนาใด   ศาสนิกชนที่ร่วมในพิธีนั้นมักจะกระตือลือล้นในการฟังเพียงช่วงสั้นๆ  
 ด้วยเหตุที่ส่วนใหญ่หรือทั้งหมด   ไม่สามารถเข้าใจถ้อยคำที่พระท่านสวด   ฟังกันงูๆปลาๆไปตามประเพณี  
พระบางรูปหรือส่วนใหญ่ก็สวดตะเบ็งเป็นนกแก้วนกขุนทอง   ไม่รู้เรื่องพอๆกัน

แต่ถ้าต้องนั่งฟังพระสวดมนต์นานเกินพอดีหรือดีเกินทน   มันก็ออกจะรับไม่ไหว   เริ่มอึดอัดขัดใจเสียแล้ว  

บ้างก็หาวเรอง่วงนอน   บ้างก็มีอาการปวดเมื่อยแขนขา   กระสับกระส่ายไม่เป็นกระบวนไปทั้งศาลา

ทีนี้   ถ้านำเอาเครื่องดนตรีมาประกอบการสวดมนต์   มีจังหวะจะโคนเสียหน่อย มีท่วงทำนองเมโลดี้ที่ไพเราะบ้าง,
คึกคักบ้าง   ว่ากันพอหอมปากหอมคอ   ไม่ให้ฟุ่มเฟือยเกินงาม   ไม่เอิกเกริกเกินควร   ผลที่ได้ก็น่าจะเป็นที่พอใจของทุกฝ่าย
อุบาสกอุบาสิกาก็ฟังกันเพลิน   บางทีก็เป็นการเชิญชวนให้น่าฟังเข้าไปอีก ฟังแล้วก็ไพเราะ   ทำให้เกิดความสบายใจตามมา
ทำให้จิตใจสงบเยือกเย็น ลดความเร่าร้อนลงไปได้มาก

นี่เป็นกุศโลบายอีกทางหนึ่งที่จะทำให้การสวดมนต์เป็นที่พอใจของศาสนิกชน   ในขณะที่พระท่านก็สามารถดำรงพิธีกรรมที่เป็นส่วนเสริมโครงสร้างของพระศาสนาไว้ได้เช่นกัน   ได้ประโยชน์กัน  
ทั้งสองฝ่าย   ขึ้นชื่อว่าดนตรีแล้ว   เป็นโทษภัยคงไม่มี   ด้วยมีเจตนาที่บริสุทธิ์เป็นที่ตั้ง   มันก็สมควรแก่เหตุละครับ

จะเห็นได้ว่าการสวดมนต์ทางมหายาน   จึงมีเครื่องดนตรีเป็นส่วนประกอบ   ซึ่งสอดคล้องกับคัมภีร์ที่อ้างคำตรัสของพระศากยมุนีในเรื่องนี้เอาไว้  แม้ว่าอรรถกถาจารย์หลายท่านจะอ้างว่า   คัมภีร์ของมหายานในบางส่วนเขียนขึ้นภายหลังก็ตาม   แต่ก็น่าจะอนุโลม
ให้เป็นกุศโลบายที่ควรรับฟัง   ทั้งนี้   ไม่ได้ทำให้เนื้อหาในหลักการเสียหายไป   แถมยังเป็นส่วนหนึ่งที่จะทำให้การรักษาไว้
้ซึ่งคำสวดในพระคัมภีร์ที่ล้วนเป็นคำสอนของพระศาสนา   มีอายุสืบต่อยืนยาวไปถึงอนุชนรุ่นหลังได้อีกทางหนึ่ง

อัลบั้มซีดี “ บทเพลงบรรเลงสวด ”   ที่นำเสนอในคราวนี้ก็ประมาณนั้น
  
หากแต่สีสันดนตรีจะค่อนมาทางยุคสมัยมากขึ้น   ก็แน่ละครับ   เขาเจตนาจะให้คนรุ่นใหม่ได้รับฟัง   ไม่ได้ผลิตออกมาเพื่อคนที่ตายแล้ว  
 มันก็ต้องว่ากันไปตามยุคตามสมัย   อย่าคิดอะไรให้หนักหนาสาหัสสากรรจ์เลย

ดนตรีในอัลบั้มเหล่านี้จึงมีเครื่องอีเล็กโทน   เครื่องไฟฟ้าซินธิไซเซอร์เข้ามาเสริมแต่งบ้าง   แต่จุดใหญ่ใจความอยู่ที่เนื้อหาสาระ
ของบทเพลงที่ดัดแปลงมาจากบทสวด   หรือบทสรรเสริญระลึกพระคุณต่างๆ   สำคัญเหนืออื่นใดก็คือ   บทเพลงเหล่านี้  
 มีเมโลดี้หรือท่วงทำนองที่ไพเราะ   เยือกเย็นและผ่อนคลาย สมกับเป็นบทเพลงอันศักดิ์สิทธิ์
  
การนำบทสวดมาไล่เสียงเรียงสำเนียงสวดสูงต่ำเป็นทำนอง   ประกอบดนตรีที่มีระเบียบเรียบง่าย   ด้วยสำเนียงการขับขานเสียงประสาน
เป็นกลุ่มทั้งหญิงชาย   ซึ่งเป็นสำเนียงของชาวตะวันออกโดยตรง   ก็ยิ่งถูกจริตกับคนไทยเป็นที่สุด

ในช่วงต้นๆของบทความพิเศษนี้   ผมได้แสดงความนัยให้เห็นคุณค่าของดนตรี   ในแง่ของอิทธิพลที่มีต่อจิตใจเป็นสำคัญ   มันมีอานุภาพในการบำบัดและรักษาโรคภัยไข้เจ็บได้ในบางกรณี   และแน่นอนที่สุด   มันมีอานุภาพในการเสริมสร้าง
ความเข้มแข็งทางจิตใจ   ช่วยลดความวุ่นวายฟุ้งซ่านได้ดีเยี่ยม

“ บทเพลงบรรเลงสวด ” ที่วางจำหน่ายในปัจจุบัน   ไม่ว่าจะเป็นเทปคาสเซ็ทท์หรือแผ่นซีดี, วีซีดี   มีด้วยกันหลายอัลบั้ม
  ซึ่งบางส่วนก็มีเนื้อหา (คำสวดที่นำมาขับขานเป็นท่วงทำนอง) ซ้ำกันบ้าง   แตกต่างก็เพียงท่วงทำนองจังหวะและเมโลดี้
  รวมถึงภาษาที่ใช้ขับขาน   ส่วนใหญ่จะเป็นบทสรรเสริญพระคุณพระโพธิสัตว์ที่สำคัญหลายๆพระองค์  
 ( ซึ่งได้ให้รายละเอียดเอาไว้บ้างแล้ว   ในบทความพิเศษคราวก่อน)   ล้วนเป็นพระโพธิสัตว์ที่พุทธศาสนามหายานให้ความสำคัญอยู่มากผมจะไม่ลงลึกไปในรายละเอียดทั้งหมด  
แต่ขออนุญาตแนะนำไว้เป็นตัวอย่าง   เพื่อการลองฟังสักสองสามชุด   ซึ่งในแต่ละอัลบั้มนี้   ราคาขายไม่น่าจะเกิน 180 บาท   ถือว่าคุ้มค่าเงินเหลือเกินเมื่อเปรียบเทียบกับคุณค่าที่ได้รับ ลองพิจารณาเอาตามอัธยาศัยเถิด


๑. สรรเสริญพระอมิตาภะ  
( เออหมีโถโฟ) Aifa  Records  AD-35003

ลงว่าเกี่ยวข้องกับพุทธศาสนามหายาน   หากล่วงพ้นไม่กล่าวถึงพระนามพระอมิตภะหรือพระอมิตายุสเสียเลย   ก็น่าจะพูดได้ว่า   ยังไม่ได้กล่าวถึงพุทธศาสนามหายานโดยแท้จริง

อัลบั้มซีดีชุดนี้   นับเป็น “ บทเพลงบรรเลงสวด ” ที่น่าฟัง   ให้สีสันดนตรีและบทสรรเสริญที่นำมาเรียบเรียง
เป็นคำร้องได้อย่างไพเราะงดงาม   มีบรรยากาศที่ถ่ายทอดออกมา   ซึ่งบ่งบอกถึงความอัครฐานและยิ่งใหญ่
ในพุทธบารมีขององค์พระอมิตาภะได้อย่างชัดเจน   เนื้อหาสาระของบทเพลงนั้น  
ยกย่องสรรเสริญพระคุณของพระองค์ท่าน   ซึ่งมีพระมหากรุณาธิคุณต่อมวลมนุษย์อย่างใหญ่หลวง  
พาสรรพเวไนยสัตว์ให้ข้ามพ้นความทุกข์ ผ่านพ้นความเร่าร้อนสู่ความสงบร่มเย็น

ถ้ามองในแง่ปรัชญาธรรม   น่าจะหมายถึงดินแดนที่พระองค์ทรงเป็นประธาน   นั่นคือแดนสุขาวดีพุทธเกษตรมณฑล  
เปรียบเสมือนเป็นดินแดนนิพพานในทางหินยาน
  
ในหลายคัมภีร์พรรณนาความถึงดินแดนสุขาวดี   วิจิตรพิศดารล้ำเลิศเหนือกว่าสรวงสวรรค์ชั้นพรหม  
หากผู้คนที่ได้กระทำแต่ความดี   มีจิตใจอันบริสุทธิ์และศรัทธาในพระองค์อย่างแรงกล้า   เมื่อถึงอายุขัย  
พระองค์ก็จะโปรดให้ไปจุติอยู่ในดินแดนของพระองค์   ไม่มีความทุกข์ใดๆอีก

นี่เป็นกุศโลบายทางธรรมที่ชักชวนให้ผู้คน   มีความเมตตาเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน   หมั่นทำแต่ความดีงาม
แม้จะเป็นกุศโลบายระดับต่ำ   แต่เมื่อมองถึงเจตนารมณ์ที่สุดแล้ว   ก็เป็นอีกทางหนึ่งในหลายๆทางซึ่งไม่มีพิษภัยใดๆทั้งสิ้น

ดนตรี (จีน) ที่เล่นประกอบครบเครื่องทีเดียว   ทั้งเครื่องเคาะและเครื่องสาย   แนวทำนองจะค่อนไปทางช้า   สุภาพ  
ราบเรียบ   ไม่ฉูดฉาด   แยกแยะกลุ่มขับร้องเป็นหมู่ชายและหญิงซึ่งได้บรรยากาศโอ่อ่าโอ่โถง  
คำร้องทั้งหมดเป็นภาษาแมนดาริน (จีนกลาง)

แรกที่ฟัง   คงไม่มีจุดเด่นอะไรให้ติดอกติดใจกันในทันที   แต่หากคุ้นเคยกับท่วงทำนองของเพลงแล้ว   เชื่อเหลือเกินว่าหลายๆท่าน  
 คงต้องหยิบอัลบั้มซีดีชุดนี้มาฟังบ่อยขึ้น   จะด้วยเหตุผลใด   ก็ต้องหาคำตอบด้วยการลองฟังด้วยตนเองนะครับ

ความยาวตลอดทั้งแผ่นประมาณ 44 นาทีเศษ   แบ่งออกเป็นสองแทร็ค   เพลงแรกเป็นการชับร้องหมู่ชายหญิง
เดินเนื้อหาของเพลงด้วยสำเนียงจีนกลางอย่างที่ว่าไว้   ส่วนเพลงที่สองก็เล่นทำนองบรรเลง (จีน) ล้วนๆ ( ไม่มีขับร้อง)  
โดยอาศัยเสียงฟรุ๊ตและเครื่องสายเป็นหลัก   มีอิเลคโทนรองพื้น   อย่างไรก็ตาม   มั่นใจได้ว่า
ในท่วงทำนองทั้งหมดตั้งแต่ต้นจนจบผู้ฟังจะได้รับความรู้สึกผ่อนคลาย   เยือกเย็น  
 ลดความฟุ้งซ่านในจิตใจลงได้อย่างน่าประหลาดใจทีเดียว

ใครก็ตามที่รู้ตัวดีว่า เป็นคนหลงเชื่ออะไรง่ายๆ   เห็นอะไรแล้วเป็นอยากได้ใคร่มีไปเสียหมด ท่านว่าควรได้ฟัง
 “ บทเพลงบรรเลงสวด ” อัลบั้มนี้เป็นอาหารทางใจ   มันจะเป็นอาหารเสริมอย่างดีช่วยให้จิตใจสงบ   เกิดปัญญา  
 และมีความมั่นใจในการคิดในการกระทำสูงขึ้น

        มีเสียงร้องครัับ      http://www.mediafire.com/?d378lq43kk517rn

        บรรเลงครับ         http://www.mediafire.com/?cqd4fwhohlzsiv2