พรานบูรพ์ (ซ้าย) ถ่ายภาพคู่กับแก้ว อัจฉริยะกุล
นายจวงจันทน์ จันทร์คณา เป็นบุตรของหลวงราชสมบัติ (จันทน์) นายอำเภอเมือง และนางสร้อย เกิดเมื่อวันเสาร์ที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2444 ที่ อ.เมือง จังหวัดเพชรบุรีมีน้องสาวร่วมบิดา มารดา 1 คน คือ นางสังวาลย์ มณิปันตี (ถึงแก่กรรม) เนื่องจากบิดาเป็นข้าราชการ ซึ่งต้องโยกย้ายไปรับราชการตามต่างจังหวัดต่างๆ เมื่อเติบวัยที่จะเข้าศึกษาได้ บิดาได้ย้ายมาจังหวัดราชบุรี จึงได้เข้าเรียนหนังสือที่วัดสัตนาถ จังหวัดราชบุรี เรียนอยู่ได้ไม่นานบิดาก็ถึงแก่กรรม ขณะนั้นมีอายุได้ 7 ปี มารดาได้พากลับบ้านเดิมที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีได้เรียนหนังสือต่อจนอายุได้ 11 ปี จึงได้เข้าเรียนต่อที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ระหว่างที่ศึกษาอยู่ที่โรงเรียนสวนกุหลาบนั้น นอกจากจะได้รับเลือกเข้าเล่นฟุตบอลในทีมโรงเรียนแล้ว ยังสามารถเล่นยูโด และไวโอลินได้ดีอีกด้วย เมื่อจบชั้น ม.8 จากโรงเรียนสวนกุหลาบฯ ได้เข้าศึกษาต่อที่[[คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]โดยมีจุดมุ่งหมายที่จะเป็นนายอำเภอ แต่อาจารย์ให้ความเห็นว่าตัวเล็กจะเป็นนายอำเภอคงไม่เหมาะ จึงย้ายคณะไปเรียนวิศวกรรมศาสตร์ เมื่อเรียนถึงปี 2 มารดาถึงแก่กรรม และไม่มีทุนเรียนต่อ จึงออกจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เมื่อออกจากมหาวิทยาลัยระยะนี้ เป็นระยะที่คณะละครราตรีพัฒนาเดินทางกลับจากสหรัฐอเมริกา จึงได้เริ่มชีวิตละครด้วยการบอกบทละครอยู่หลังฉาก ขณะเดียวกันก็เขียนบทกวีในนาม"อำแดงขำ" เรื่องอ่านเล่นในนามปากกา"รักร้อย" และเริ่มแต่งบทละครเรื่อง "ทะแกล้วทหารสามเกลอ" ขึ้นเป็นเรื่องแรก ก็ได้รับผลสำเร็จเป็นอย่างดี จนได้เป็นผู้แต่งบทละครเอง กำกับการแสดงเอง และได้ใช้นามปากกา "พรานบูรพ์" เป็นครั้งแรก เมื่อเขียนเรื่อง "เหยี่ยวทะเล"
พรานบูรพ์ เป็นผู้ริเริ่มทำบทพากย์ภาพยนตร์ การพากย์ในยุคแรกเป็นการเล่าเรื่องหน้าจอให้คนฟังก่อนหนังฉาย ต่อมาเป็นการพากย์แบบโขน ให้แก่หนังเรื่องรามเกียรติ์ หนังอินเดีย และต่อมาก็เป็นการพากย์แบบปัจจุบัน มีดนตรีประกอบ ภาพยนตร์เรื่องแรกที่พากย์แบบปัจจุบัน คือเรื่อง"อาบูหะซัน" มีทิดเขียว (สิน สีบุญเรือง) เป็นผู้พากย์
จวงจันทน์ จันทร์คณา สมรสกับนางศรี จันทร์คณา มีบุตรและธิดา ดังนี้ นายจารุ จันทร์คณา (ถึงแก่กรรม) นางสาวจุไร จันทร์คณา (ถึงแก่กรรม) นางสาวจามรี จันทร์คณา และนางสาวจริยา จันทร์คณา และมีบุตรชายคือ จงรัก จันทร์คณาที่เกิดจากนางเทียมน้อย เนาวโชติ
พรานบูรพ์ถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2519 อายุได้ 74 ปี พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย จังหวัดนครปฐม ได้ปั้นหุ่นของพรานบูรพ์จัดแสดงไว้เพื่อเป็นเกียรติ
เพ็ญศรี พุ่มชูศรี กำลังต่อเพลงกับครูพรานบูรพ์ เพื่อบันทึกงวดหลังสุด ซึ่งมีเพลง “ ขวัญของเรียม ” “ จันทร์เจ้าขา ” “ ทวายเต็ม ” “ จันทร์จากฟ้า ” “ จันทร์ลอย ” และ ฯลฯ
ผลงาน
บทภาพยนตร์
ในสวนรัก (2481) บริษัทภาพยนตร์เสียงศรีกรุง
อ้ายค่อม (2481) บริษัทภาพยนตร์เสียงศรีกรุง
ค่ายบางระจัน (2482) บริษัทภาพยนตร์เสียงศรีกรุง
สนิมในใจ (2482) บูรพาศิลป์ภาพยนตร์
สามหัวใจ (2482) บูรพาศิลป์ภาพยนตร์
แผลเก่า (2483) บูรพาศิลป์ภาพยนตร์
วังหลวงวังหลัง (2493)
กำกับภาพยนตร์
วังหลวงวังหลัง (2493)
ค่ายบางระจัน (2508)
ประพันธ์เพลง
จันทร์เจ้าขา ขับร้อง ชรินทร์ นันทนาคร/เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
กล้วยไม้ลืมดอย (2477)
กุหลาบร่วง (2476)
ขวัญของเรียม (2483) ขับร้อง เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
กระแจะจันทร์
อยากจะรักสักครั้ง
นารีต้องมีผัว (ภาพยนตร์เรื่อง เกาะสวาทหาดสวรรค์ 2512)
จันทร์สวาท ขับร้อง ชรินทร์ นันทนาคร
จันทร์จากฟ้า ขับร้อง เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
จันทร์ลอย ขับร้อง เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
ทะวายต็ม ขับร้อง เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
น้ำผึ้งรวง ขับร้อง เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
เคียงเรียม ขับร้อง ชรินทร์ นันทนาคร
สั่งเรียม ขับร้อง ชรินทร์ นันทนาคร
ช้ำ ช้ำ ขับร้อง ชรินทร์ นันทนาคร
ต้นข้าวคอยฝน ขับร้อง ชรินทร์ นันทนาคร/เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
เดือนดวงเดืยว ขับร้อง สุเทพ วงศ์กำแหง
หวลให้ใจหาย ขับร้อง สุเทพ วงศ์กำแหง
คนเห็นคน ขับร้อง สุรสิทธิ์ สัตยวงศ์/เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
สูงสุดสอย ขับร้อง สุรสิทธิ์ สัตยวงศ์/เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
ฉันรักเธอ ขับร้อง สุรสิทธิ์ สัตยวงศ์/เพ็ญศรี พุ่มชูศรี
ต้นรักดอกโศก ขับร้อง สวลี ผกาพันธุ์
ฯลฯ
<![CDATA[<a href="http://saisampan.net/prisana/data/flash/m6vcf4-022ead.swf" target="_blank">http://saisampan.net/prisana/data/flash/m6vcf4-022ead.swf</a>]]> ขอขอบคุณข้อมูล จาก : http://baannapleangthai.com/44/44-12.htm
และจาก : http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B9%8C
