เหน่งบาตัดแปะ....Steve Jobs กับ Paul Rand

[เจ เหน่งบา]

เมื่อ Steve Jobs ถูกไล่ออกจาก Apple เขามาก่อตั้งบริษัท NeXT เขารู้ดีว่าการสร้างบริษัทให้เป็นที่ยอมรับต้องใช้เวลาเป็นสิบปีและเงินลงทุนอีกหลายล้านเหรียญ

แต่เขาเป็นคนใจร้อน เขาต้องการให้บริษัทของเขาเป็นที่รู้จักในเวลาอันรวดเร็ว นั่นเป็นที่มาที่เขาหามือดีมาออกแบบ Corporate identity ให้ NeXT

และ Jobs คือ Jobs เขาเลือกที่จะทำงานกับ Graphic designer ฝีมือเยี่ยมที่สุด

เขาจึงติดต่อกับ Paul Rand คนคนนี้เป็น Designer ที่ออกแบบ Logo ให้กับองค์กรระดับโลก และผลงานของเขาคือ Logo ของ IBM, สถานีโทรทัศน์ ABC, บริษัทขนส่ง UPS, Westinghouse, Esquire และอี่น ๆ อีกมากมาย

Jobs เลือก Rand เพราะความสุดยอดในฝืมีอ โดย Jobs ลงมือ Brief งานนี้ด้วยตัวเองว่า NeXT เป็นองค์กรที่จัดตั้งมาด้วยเป้าประสงค์อะไร และอะไรคือปรัชญาคือองค์กรนี้

ก่อนที่จะจากกัน Jobs บอกกับ Rand ว่า “ผมคิดว่าคุณคงกลับมาด้วยข้อเสนอที่มีทางเลือกน่ะ”

Rand หยุดนิ่งไปสักครู่แล้วตอบว่า

“ผมคิดว่าคุณไม่เข้าใจวิธีทำงานของผม ข้อเสนอของผมไม่มีทางเลือก คุณให้โจทย์ผม หน้าที่ของผมคือสร้างคำตอบที่ดีที่สุด และมันขึ้นอยู่กับคุณว่าคุณจะเห็นด้วยกับข้อเสนอของผมหรือไม่ แต่ผมไม่ทำทางเลือกของคำตอบ”

“ผมขอย้ำอีกทีหน้าที่ของผมคือสร้างข้อเสนอที่ดีที่สุด แล้วคุณจ่ายเงินค่าเหนื่อยผม นี่คือวิธีทำงานของผม”

Steve Jobs มองหน้า Rand ด้วยความแปลกใจ เพราะไม่เคยมีใครพูดกับเขาด้วยแนวคิดอย่างนี้มาก่อน

แต่นั่นคือวิธีที่ Jobs พูดกับคนอื่น

ประเด็นคือ ทัศนคติของ Rand พิสูจน์แล้วว่าเขาเป็นคนที่ฝีมือเยี่ยมที่สุด

เขาเป็นคนที่มีความมั่นใจในตัวเอง ไม่ใช่คนที่เป็นคนหิวงานประเภททำอะไรก็ได้

Jobs บอกกับตัวเองว่าเขาและ Rand เป็นคนที่มีจริตเหมือนกัน เขาจึงพูดกับ Rand ว่า

“ถ้าอย่างนั้นผมจะรอดูคำตอบของคุณ”

ความน่าสนใจของบทสนทนาระหว่าง Rand กับ Jobs คือการแปลความหมายของบริบทที่ทั้งคู่คุยกัน

สิ่งที่ Rand บอกกับ Jobs ความหมายที่แท้จริงคือ “แน่นอนผมออกแบบโดยมี Design หลายแบบ มีทางเลือกไว้หลายทางเลือก แต่คุณจะไม่เห็นทางเลือกเหล่านั้น เพราะมันเป็นหน้าที่ของผมที่จะตัดสินใจเลือกเพียงสิ่งที่ดีที่สุดจากทางเลือกเหล่านั้นเพื่อเสนอเป็นคำตอบสุดท้ายสำหรับลูกค้า”

“ถ้าผมเสนอทางเลือกให้คุณ แล้วให้คุณเป็นคนเลือกคำตอบสุดท้าย นั่นหมายความว่าคุณกำลังทำหน้าที่ของผม”

“เท่ากับว่าผมไม่ได้ทำหน้าที่เป็น Designer ผมทำหน้าที่เป็นเพียง Studio manager และคุณทำหน้าที่เป็นหัวหน้าแผนก Design”

“คุณ Jobs ผมเข้าใจดีว่าในสิ่งที่คุณทำอยู่ คุณคือ Head of product design ในเรื่องเรื่องนี้คุณคือคนที่มีความสุดยอด คุณคงลำบากใจที่จะทำงานภายใต้แนวคิดนี้ เพราะที่ผ่านมาคุณให้ทีมงานของคุณเสนอทางเลือกของ Product design แล้วคุณเป็นคนตัดสินใจเลือกสิ่งที่ดีที่สุด”

“แต่นั่นมันเป็นเรื่องของ Product design ส่วนงานที่คุณมอบหมายให้ผมทำเป็น Corporate design”

“มันเป็นความชำนาญของผม ไม่ใช่ของคุณ”

“นี่เป็นสาเหตุที่ผมให้คุณเห็นเพียงคำตอบสุดท้าย”

“ถ้าคุณไม่พอใจกับวิธีการทำงานในลักษณะนี้ คุณมีทางเลือกที่จะให้ Designer คนอื่นมาทำงานในวิธีที่คุณต้องการ”

“แต่คุณจะไม่ได้ทำงานกับคนที่ฝีมือดีที่สุดในเรื่อง Corporate identity และคำตอบจะไม่ใช่คำตอบที่ดีที่สุด”

“และมันเป็นสิทธิของคุณที่คุณจะเลือกทำงานกับใคร”

เรื่องทั้งหมดที่ Rand คุยกับ Jobs น่าจะเป็นอุทาหรณ์กับวิธีในการทำงานของผู้บริหารทุกคนในประเทศนี้